Ekspozycja w Fotografii jest kluczowym elementem do opanowania w waszej nauce podstaw fotografii. Może co prawda sprawić wam na początku pewne trudności, ale po jej opanowaniu będziecie robić o jakich marzyliście. Postaram się w jak najprostszy sposób wytłumaczyć jak robić dobrze naświetlić zdjęcie aby nabrało w postprodukcji odpowiedniego wyglądu. Oczywiście może ktoś powiedzieć, że ekspozycję możemy poprawić programie do obróbki zdjęć, lecz bez umiejętnego naświetlenia pliku RAW możemy mieć pewne komplikacje i w finalnym efekcie zdjęcie straci na jakości. Dlatego podzielę się z wami swoją wiedzą na temat ustawiania odpowiedniej ekspozycji w tym poradniku fotograficznym.
Co to jest ekspozycja w fotografii?
Najprościej mówiąc jest to odpowiednia ilość światła padającego na matrycę bądź kliszę w aparacie fotograficznym, potrzebnego do odpowiedniego naświetlenia zdjęcia. Prawidłowa ekspozycja jest uzyskiwana dzięki operowaniu trzema parametrami:
- czasowi naświetlania (1/60)
- wartości przysłony (F)
- czułości (ISO)
Jest sedno fotografii bez którego zrozumienia nie będzie możliwości na dalszy rozwój. O czasie, przysłony i czułości mówiłem w poradniku o podstawach fotograficznych, więc nie będę wracał już do nich. Jednak skupimy się na nich na podstawie trójkąta fotografii.
Co to jest trójkąt ekspozycji?
Trójkąt ekspozycji jest reguła, która mówi nam o zależności pomiędzy czasem naświetlania, przesłoną i czułością. Najważniejsze jest to że dla wybranego typu zdjęcia istnieje praktycznie tylko jedno dobre ustawienie tych parametrów. Dla mnie podstawowym ustawieniem jest jest wartość przysłony, przeważnie od niej wszystko się zaczyna. Jeśli chcę fotografować krajobraz obiektywem szerokokątnym, to przesłonę ustawiam na minimum 11f, i dzięki czemu jestem w stanie uzyskać bardzo dużą głębię ostrości. Natomiast jeśli chcę wykonać portret, to przysłonę ustawiam w widełkach wartości 2.8f – 5,6f, co pozwala uzyskać bardzo małą głębie ostrości oraz bokeh. Tak naprawdę musimy na samym początku przed naciśnięciem migawki wiedzieć jaki chcemy uzyskać efekt na zdjęciu i odpowiednio dobrać parametry.
Histogram, czyli jak sprawdzić ekspozycję?
Odpowiednim i tak naprawdę jedynym narzędziem do określenia poprawności ekspozycji naszego zdjęcia jest histogram. Jest on bardzo prostym wykresem który mówi nam w których partiach jak jest naświetlone nasze zdjęcie. Patrząc na histogram z prawej strony widzimy jasne miejsca zdjęcia, natomiast z lewej ciemne partie obrazu. Więc jeśli wykres wychodzi nam poza prawą krawędź oznacza to że zdjęcie jest prześwietlone, analogicznie patrząc w lewą stronę mamy do czynienia z niedoświetloną klatką. Teoretycznie ok 10% danych poza wykresem jest do odzyskania w postprodukcji, jednak to zależy od aparatu fotograficznego z jakiego korzystamy, dokładniej od jego matrycy i rozpiętości tonalnej jaką ona posiada. Zasada mówi że lepiej nie prześwietlać fotografii bo dużo trudniej uzyskać informację z tak zwanych przepaleń, więc lepiej lekko nie doświetlić zdjęcia żeby potem odzyskać detale z cieni w późniejszej obróbce. Trzeba jeszcze pamiętać o tym że jeśli robimy zdjęcie pod światło, dla przykładu zachód słońca. W takiej sytuacji zawsze wykres wyjdzie nam poza prawą krawędź i nigdy nie uzyskamy histogramu mieszczącego się w krawędziach wykresu. Tak więc musimy trenować i sprawdzać w jaki sposób najlepiej naświetlić zdjęcie by można było jak najwięcej uzyskać z pliku RAW w Adobe Lightroom.
Jak wykorzystać ekspozycję do kreatywnych zdjęć?
Jednym z najlepszych przykładów kreatywności w fotografii jest wykorzystanie długich czasów naświetlania. Dzięki nim możemy w malowniczy sposób rozmyć wodę aby nabrała baśniowego charakteru, tak samo możemy uczynić z chmurami które w odpowiednim tempie poruszają się po niebie. Kolejnym sposobem jest kreatywne wykorzystanie przysłony na naszych zdjęciach. Operując jej wartościami możemy w przepiękny sposób rozmywać tło aby fotografowany element wyszedł na pierwszy plan. Najważniejsze abyś zapamiętał:
- każde miejsce, temat lub scenę możesz pokazać w różny sposób, jedyne co cię ogranicza to brak pomysłu na zdjęcie
- musisz mieć pomysł albo poświęcić czas na znalezienie pomysłowego kadru będąc już na miejscu
- pamiętaj żeby korzystać z niskich wartości ISO żeby fotografia nie straciła na jakości
- pamiętaj że postprodukcja to tylko szlif danego zdjęcia, które musi być od samego początku dobrze naświetlone i zapisane w formacie RAW
Przykład 1 – zdjęcie portretowe
Przykład 2 – zdjęcie krajobrazowe
Przykład 3 – zdjęcie na długich czasach
Przykład 4 – zdjęcie ślubne
