Gorce to pasmo górskie, które zajmuje szczególne miejsce w moim sercu. Już jako dziecko, wspólnie z ojcem, przemierzałem ich szlaki, które wywarły na mnie niezapomniane wrażenie. W 1981 roku, aby chronić ostatnie fragmenty puszczy Karpackiej, utworzono tu Gorczański Park Narodowy. Niestety, wprowadzenie parku oznaczało zakaz wypasu owiec, co przyczyniło się do zarastania polan i popadania bacówek w ruinę. Te malownicze schronienia, niegdyś tętniące życiem, dziś często są zamknięte lub zaniedbane, a ich stan pogarsza również nieodpowiedzialne zachowanie turystów. Mimo tych zmian, Gorce nadal zachwycają swoim pięknem i są warte odkrycia przez każdego miłośnika gór.
Gorce – Galeria Zdjęć
Krótka charakterystyka Gorców
Położenie geograficzne
Gorce to malownicze pasmo górskie położone w południowej Polsce, stanowiące część Beskidów Zachodnich. Rozciągają się pomiędzy Kotliną Orawsko-Nowotarską na południu, a doliną Raby na północy. Od wschodu graniczą z Beskidem Wyspowym, a od zachodu z Pieninami. Ich centralnym punktem jest masyw Turbacza, z którego rozchodzą się promieniście liczne grzbiety i doliny.
Najważniejsze szczyty
Gorce są znane z łagodnych grzbietów i rozległych polan, które oferują spektakularne widoki na Tatry, Pieniny, Beskid Sądecki i Beskid Wyspowy. Do najważniejszych szczytów należą:
- Turbacz (1310 m n.p.m.) – najwyższy szczyt Gorców i jedno z najbardziej znanych miejsc w regionie, z wieżą widokową oraz popularnym schroniskiem górskim.
- Gorc (1228 m n.p.m.) – szczyt z piękną wieżą widokową i licznymi trasami turystycznymi.
- Kudłoń (1274 m n.p.m.) – charakterystyczny szczyt z ciekawymi formacjami skalnymi, popularny wśród miłośników mniej uczęszczanych szlaków.
- Lubań (1211 m n.p.m.) – znany z wieży widokowej, z której rozciąga się wspaniała panorama na Jezioro Czorsztyńskie i Tatry.
Krótki opis Gorczańskiego Parku Narodowego
Gorczański Park Narodowy (GPN), utworzony w 1981 roku, obejmuje centralną część pasma Gorców. Jego celem jest ochrona unikatowej przyrody tego regionu, w tym lasów regla dolnego i górnego oraz rozległych polan górskich, będących świadectwem dawnej działalności pasterskiej. Gorce słyną z bioróżnorodności – występują tu gatunki takie jak niedźwiedzie brunatne, rysie, wilki czy głuszce. Na terenie parku znajdują się liczne szlaki turystyczne i edukacyjne, a także ścieżki przyrodnicze, które umożliwiają bliski kontakt z naturą.
Gorce to również miejsce o bogatej historii kulturowej, związanej z pasterstwem, wypasem owiec oraz tradycyjnymi osadami, co dodaje temu regionowi wyjątkowego charakteru.
Atrakcje turystyczne w Gorcach
Wieże widokowe
Jednym z największych atutów Gorców są wieże widokowe, które umożliwiają podziwianie panoramicznych krajobrazów na wszystkie strony świata. Warto odwiedzić:
- Wieża widokowa na Gorcu – doskonałe miejsce do obserwacji Tatr, Pienin i Beskidu Wyspowego. Szczególnie pięknie prezentuje się podczas wschodów i zachodów słońca.
- Wieża widokowa na Lubaniu – położona na granicy Gorców i Pienin, oferuje niezapomniane widoki na Jezioro Czorsztyńskie oraz Tatry.
- Wieża widokowa na Magurkach – mniej popularna, ale równie urokliwa, pozwalająca na spokojne podziwianie krajobrazów bez tłumów turystów.
Wieże widokowe w Gorcach to prawdziwy raj dla fotografów krajobrazowych, zapewniając niezwykłe ujęcia o każdej porze roku.
Schroniska górskie i ich historia
Gorce oferują kilka klimatycznych schronisk górskich, które przyciągają turystów zarówno swoją gościnnością, jak i historią:
- Schronisko PTTK na Turbaczu – największe i najpopularniejsze schronisko w Gorcach, znajdujące się tuż pod szczytem Turbacza. Jego historia sięga 1925 roku, a miejsce to słynie z wyjątkowego klimatu i domowej kuchni.
- Schronisko na Starych Wierchach – usytuowane na ważnym węźle szlaków turystycznych, oferuje spokój i malownicze widoki.
- Chatka Górzystów w dolinie Kamienicy – niewielkie, urokliwe miejsce, które przypomina dawne czasy pasterstwa w Gorcach.
Te schroniska są nie tylko miejscami odpoczynku, ale także żywymi pomnikami górskiej kultury i historii regionu.
Bioróżnorodność regionu – flora i fauna
Gorce to prawdziwy raj dla miłośników przyrody. Region ten charakteryzuje się wyjątkową bioróżnorodnością, którą można podziwiać w Gorczańskim Parku Narodowym.
- Flora: Rozległe lasy mieszane z bukami, jodłami i świerkami dominują w krajobrazie. Wiosną i latem polany górskie rozkwitają mnóstwem dzikich kwiatów, w tym krokusów, storczyków czy dzwonków.
- Fauna: W lasach i na polanach Gorców można spotkać wiele gatunków zwierząt, takich jak jelenie, sarny, wilki, rysie, a nawet niedźwiedzie brunatne. Gorce to także jeden z nielicznych regionów w Polsce, gdzie żyją głuszce i cietrzewie – ptaki będące symbolem dzikiej przyrody.
Spacerując po Gorcach, warto zwrócić uwagę na dźwięki natury – śpiew ptaków, szum potoków i trzaskanie gałęzi towarzyszą każdej górskiej wędrówce.
Najpiękniejsze szlaki turystyczne w Gorcach
Szlak na Turbacz – najpopularniejsza trasa
Turbacz (1310 m n.p.m.), najwyższy szczyt Gorców, jest celem wielu turystów, a prowadzące do niego szlaki oferują malownicze widoki oraz różnorodne krajobrazy.
- Trasa z Koninek (szlak zielony): Prowadzi przez malownicze polany i lasy. Na trasie znajduje się polana Suhora z Obserwatorium Astronomicznym, które jest jednym z ciekawszych punktów widokowych.
- Trasa z Nowego Targu (Kowaniec): Popularny szlak przez Halę Turbacz, która oferuje piękne widoki na Tatry. Jest to jedna z łatwiejszych tras, odpowiednia nawet dla początkujących turystów.
- Trasa z Rabki-Zdroju (szlak czerwony): Łączy zdrowotny klimat uzdrowiska z górską przygodą.
Dlaczego warto?
Szlak na Turbacz to doskonała okazja, aby poczuć atmosferę górskich wędrówek, odwiedzić schronisko PTTK na Turbaczu i podziwiać panoramy, które rozciągają się z polan w okolicy szczytu.
Trasa na Lubań
Lubań (1211 m n.p.m.) to kolejny popularny cel w Gorcach, szczególnie atrakcyjny dzięki widokowej wieży na szczycie.
- Trasa z Krościenka nad Dunajcem (szlak czerwony): Trasa o średnim stopniu trudności, prowadzi przez malownicze lasy i polany.
- Trasa z Ochotnicy Dolnej (szlak niebieski): Krótsza, ale bardziej stroma opcja, idealna dla miłośników intensywniejszego wysiłku.
- Trasa z Czorsztyna: Szlak łączy pieszą wędrówkę z możliwością zwiedzania Jeziora Czorsztyńskiego oraz zamków w Niedzicy i Czorsztynie, co czyni go atrakcyjnym dla rodzin.
Dlaczego warto?
Lubań oferuje niesamowite widoki na Tatry, Pieniny i Jezioro Czorsztyńskie. To idealne miejsce na zdjęcia i odpoczynek z dala od tłumów.
Opcje dla rodzin z dziećmi i szlaki mniej wymagające
Gorce oferują również łatwiejsze trasy, które są doskonałe dla rodzin z dziećmi lub osób preferujących mniej forsowne wędrówki:
- Ścieżka edukacyjna „Dolina Potoku Turbacz” (z Koninek): Krótka, przyjemna trasa z tablicami informacyjnymi o przyrodzie Gorców. Idealna na spacer z najmłodszymi.
- Szlak z Rabki-Zdroju na Maciejową (szlak czerwony): Łagodna trasa, prowadząca przez piękne polany, z możliwością odpoczynku w schronisku na Maciejowej.
Ciekawostki o Gorcach
Historia regionu i wpływ kultury pasterskiej
Gorce od wieków były miejscem, gdzie rozwijała się kultura pasterska. Na przełomie XVI i XVII wieku wprowadzono tutaj gospodarkę pasterską w ramach tzw. wołoskiego prawa. Była to unikalna forma działalności gospodarczej, która ukształtowała charakterystyczny krajobraz Gorców, pełen polan wypasowych i szałasów.
- Polany Gorczańskie: Wiele z nich, takich jak Hala Turbacz czy Polana Gabrowska, do dziś zachowało ślady pasterskiej historii. W sezonie letnim niektóre z tych miejsc wciąż są wykorzystywane do wypasu owiec, co stanowi żywą tradycję regionu.
- Redyk: To uroczyste wypędzanie owiec na hale, które odbywa się w maju i stanowi ważny element lokalnego folkloru. Podczas redyku mieszkańcy mogą zobaczyć tradycyjne stroje pasterskie i usłyszeć muzykę ludową.
Pasterska przeszłość Gorców wpłynęła również na lokalną kuchnię. Popularne oscypki i bryndza to produkty związane z tą tradycją, które dziś cieszą się uznaniem w całej Polsce.
Lokalne legendy i opowieści
Gorce są pełne tajemnic i związanych z nimi ludowych opowieści. Oto kilka z nich:
- Legenda o gorczańskim zbóju: Według miejscowych podań, na polanach i w lasach Gorców ukrywali się zbójnicy, którzy napadali na kupców przemierzających region. Jeden z najbardziej znanych zbójów miał ukryć wielki skarb w jednej z jaskiń pod Turbaczem. Skarbu do dziś nie odnaleziono, co rozbudza wyobraźnię turystów i poszukiwaczy przygód.
- Opowieść o zaklętym rycerzu na Gorcu: Istnieje legenda o rycerzu, który zdradził swoich towarzyszy, a za karę został zaklęty w kamień na szczycie Gorca. Podobno w noc świętojańską można usłyszeć jego żałobne wołanie.
- Duchy polan: Wierzono, że na polanach Gorców wędrują duchy pasterzy, którzy zginęli podczas burz lub nieszczęśliwych wypadków. Duchy te miały chronić stada owiec przed wilkami, a turystom wskazywać drogę w gęstej mgle.
4 Comments
Piszesz, że już jako kilkuletni chłopiec bywałeś ze swoim ojcem w Gorcach i stały się one Twoimi ulubionymi górami. Miałem kolegę z liceum w Krakowie o tym samym nazwisku. Wiele lat temu byłem raz z nim oraz z jego wtedy małym synkiem też o imieniu Wiktor na wyciecze na Turbaczu. Jeżeli jesteś tym samym Wiktorem z Łodzi, to bardzo proszę o kontakt, chciałbym prosić o zgodę na wykorzystanie kilku Twoich zdjęć z Gorców, znalezionych w Internecie.
Wysłałem Panu maila
Najładniejsze zdjęcia Gorców jakie widziałem, co prawda brakuje mi trochę rejonów z zachodniej części tego przepięknego pasma górskiego.