Oświęcim to miasto o wyjątkowym znaczeniu historycznym i kulturalnym, które na zawsze wpisało się w pamięć Polski i świata. Położone w południowej części kraju, nad rzeką Sołą, Oświęcim łączy w sobie bogatą przeszłość z dynamicznym współczesnym rozwojem. Znane głównie ze względu na tragiczne wydarzenia związane z nazistowskim obozem koncentracyjnym i zagłady Auschwitz-Birkenau, miasto stało się symbolem pamięci o ofiarach II wojny światowej.

Jednocześnie Oświęcim oferuje odwiedzającym możliwość odkrycia swojego średniowiecznego dziedzictwa, zabytków oraz kulturalnych inicjatyw promujących dialog i pojednanie. Współczesny Oświęcim to miejsce, które łączy historię z teraźniejszością, zachęcając do refleksji i zgłębiania jego wielowarstwowej tożsamości.

Miasto naznaczone przerażającą historią. Kojarzone jest przede wszystkim z miejscem nazywany nieraz „fabryką śmierci” – obozem zagłady, a zarazem największym miejscem ludobójstwa na ziemi. Po wizycie w Gross – Rossen (Dolny Śląsk) powiedziałem sobie, że nie odwiedzę  już żadnego obozu koncentracyjnego. Przemogłem się i postanowiłem na własne oczy zobaczyć miejsce przeogromnej zbrodni  w obozie Auschwitz-Birkenau. Teraz wiem na pewno, że demoniczna energia opiewająca takie miejsca jest dla mnie odczuwalna tak bardzo, że była to moja ostatnia wizyta w obozie.

Samo miasto ulokowane jest nieopodal miejsca, gdzie Soła wpada do Wisły, w kotlinie Oświęcimskiej, pomiędzy pogórzami Karpackimi i Wyżyną Śląskom. Oświęcim był miastem korony Królestwa Polskiego, siedzibą starostwa w województwie Krakowskim.  Według pierwszych wzmianek gród został włączony do majątku Mieszka Plątonogiego dzięki Kazimierzowi Sprawiedliwemu w 1179 roku.  Jest jednym z najstarszych miast kasztelańskich Piastów z ponad osiemsetletnią historią. Najtragiczniejszym okresem był okres drugiej wojny światowej. Właśnie wtedy miasto zyskało złowrogą sławę trwającą do dzisiaj. Po rozpoczęciu działań wojenny przez Trzecią Rzeszę w 1939 roku, tereny dość szybko zostały wcielone do państwa Niemieckiego. Już wtedy naziści mieli plan stworzenia obozu koncentracyjnego, który najpierw uruchomiono na terenie dawnych koszarów Auschwitz I. Pełnił on funkcję obozu macierzystego, z całym sztabem zarządzającym kompleksem Auschwitz-Birkenau. Początkowo trafiali  tutaj głównie  więźniowie pochodzący z Polskiej inteligencji, księża, wojskowi oraz ludzie działający w ruchu oporu. Jednym  z więźniów był tu między innymi Witold Pilecki, któremu trafił do obozu własnej woli, a po wykonaniu zadania udało mu się uciec na wolność. Drugi obóz, który zaczął powstawać od postaw w Brzezince, miał służyć głównie eksterminacji ludzi. Wybudowali go jeńcy radzieccy na powierzchni 140 hektarów,  gdzie postawiono ponad 300 budynków – baraków, latryn, wartowni, komór gazowych itp.  Właśnie to przerażające miejsce zostało wskazane przez Himmlera jako punkt  „ostatecznego rozwiązania kwestii żydowskiej”.  W tym momencie ruszyła machina śmierci na niewyobrażalną skalę  i nie znana dotychczas ludzkości.  W Auschwitz-Birkenau zamordowano koło milion trzysta tysięcy ludzi, większości Żydów oraz wiele innych narodowości – w tym Polaków (około 75 tys.).  Po wyzwoleniu obozu przez Rosjan, na jego terenie powstały dwa obozy przejściowe dla jeńców niemieckich.

Obecnie na terenie byłego obozu znajduje się Państwowe Muzeum Auschwitz-Birkenau, powstałe w 1947 r., a w 1979 r. wpisane na Listę Światowego Dziedzictwa Kulturowego UNESCO.

Oświęcim ze swoją okrutną historią, jest miastem, które powinien odwiedzić każdy człowiek. Właśnie w takich miejscach uświadamiamy sobie to niewyobrażalne okrucieństwo do jakiego jesteśmy zdolni jako ludzie. Czy takie świadectwa uchronią nas w przyszłości od podobnych zbrodni przeciwko ludzkości? Tego nie wiem, ale wiem, że w głębi nas siedzą bardzo niebezpieczne skłonności do okrucieństwa dla innych ludzi, których za wszelką cenę powinniśmy się wystrzegać.

Muzeum Auschwitz-Birkenau

Obóz Auschwitz-Birkenau został założony przez niemieckie władze nazistowskie w 1940 roku na terenie zajętej Polski. Pierwotnie miał pełnić funkcję obozu koncentracyjnego dla polskich więźniów politycznych, jednak z czasem rozwinął się w największy nazistowski obóz zagłady. Na przestrzeni lat 1940–1945 na terenie Auschwitz-Birkenau życie straciło ponad 1,1 miliona osób, głównie Żydów, ale także Polaków, Romów, więźniów wojennych i innych grup prześladowanych.

Obóz został wyzwolony przez Armię Czerwoną 27 stycznia 1945 roku, a dzień ten jest obecnie obchodzony jako Międzynarodowy Dzień Pamięci o Ofiarach Holokaustu. Zachowane baraki, komory gazowe, krematoria i inne elementy infrastruktury obozowej są dziś świadectwem jednego z najciemniejszych rozdziałów w historii ludzkości.

Muzeum Auschwitz-Birkenau, utworzone w 1947 roku, jest nie tylko miejscem pamięci o ofiarach, ale także międzynarodowym symbolem okrucieństwa i bestialstwa wojny. Co roku odwiedza je ponad dwa miliony ludzi z całego świata, by oddać hołd ofiarom i lepiej zrozumieć tragiczne wydarzenia II wojny światowej.

Muzeum pełni kluczową rolę w edukacji na temat Holokaustu i przestrzegania przed powtarzaniem błędów przeszłości. Działa także jako centrum dialogu międzykulturowego, promując wartości takie jak tolerancja, pokój i humanizm. UNESCO wpisało teren Auschwitz-Birkenau na Listę Światowego Dziedzictwa w 1979 roku, podkreślając jego globalne znaczenie jako miejsca pamięci i edukacji.

Zabytki i atrakcje Oświęcimia

Zamek w Oświęcimiu i jego muzeum – świadek średniowiecznych dziejów miasta

Zamek w Oświęcimiu to jeden z najważniejszych zabytków miasta, który swoją historią sięga XIII wieku. Położony na wzgórzu nad rzeką Sołą, zamek pełnił funkcję obronną oraz administracyjną. W jego murach znajduje się obecnie Muzeum Zamek w Oświęcimiu, które prezentuje historię miasta oraz regionu. Szczególną uwagę przyciągają średniowieczne eksponaty, wieża zamkowa z pięknymi widokami oraz fragmenty murów obronnych. To miejsce, które pozwala odkryć średniowieczne korzenie Oświęcimia i zanurzyć się w jego dziejach.

Kościół Wniebowzięcia Najświętszej Marii Panny – perła architektury gotyckiej

Gotycki kościół Wniebowzięcia Najświętszej Marii Panny, pochodzący z XIV wieku, to jeden z najbardziej charakterystycznych zabytków Oświęcimia. Świątynia zachwyca swoją monumentalną formą, detalami architektonicznymi oraz bogato zdobionym wnętrzem. Na szczególną uwagę zasługują witraże, barokowe ołtarze oraz gotycka chrzcielnica. Kościół przez wieki pełnił rolę duchowego centrum miasta, a dziś jest miejscem spotkań lokalnej społeczności oraz turystów poszukujących piękna i spokoju.

Stare Miasto – urokliwe uliczki i lokalne restauracje

Stare Miasto w Oświęcimiu to klimatyczna część miasta, która przyciąga spokojnym urokiem brukowanych uliczek, kamienic o historycznym charakterze i niewielkich placów. Spacerując po tej części miasta, można poczuć ducha przeszłości i odkryć jego urok. Rynek oraz okoliczne ulice oferują także wiele restauracji i kawiarni, gdzie można spróbować lokalnych przysmaków. To doskonałe miejsce na relaksujący spacer, fotografowanie i odkrywanie współczesnego życia miasta w otoczeniu jego historycznego dziedzictwa.

Synagoga Chewra Lomdei Misznajot i Centrum Żydowskie – historia lokalnej społeczności żydowskiej

Synagoga Chewra Lomdei Misznajot to wyjątkowy zabytek, będący jedyną zachowaną synagogą w Oświęcimiu. Została zbudowana w XIX wieku i przetrwała II wojnę światową. Obecnie w jej murach mieści się Centrum Żydowskie, które działa na rzecz ochrony pamięci o żydowskiej społeczności Oświęcimia. Centrum oferuje wystawy, warsztaty oraz spotkania edukacyjne poświęcone historii i kulturze żydowskiej.

Synagoga jest także miejscem pamięci, które przypomina o wielowiekowej obecności Żydów w mieście oraz ich tragicznej historii podczas Holokaustu. Dla odwiedzających to miejsce stanowi wyjątkową okazję do głębszego poznania wielokulturowej przeszłości Oświęcimia i refleksji nad wartościami tolerancji i dialogu.

Fotograf Oświęcim – profesjonalne usługi fotograficzne