Na skraju nieznacznej wyniosłości, opadającej w podmokłą i lesistą dolinę Pilicy, znajduje się miasto Sulejów) o którym pierwsza wzmianka pochodzi’ z 1145 r. i z którym związana jest historia opactwa cystersów’.
Książę na Wiślicy Kazimierz zwany Sprawiedliwym na chwalę Boga i Najświętszej Marii Panny ufundował w 1176 roku kościół i klasztor cystersów. Konwent dwunastu mnichów z opactwem przybył z burgunckiego Morimond już w sierpniu następnego roku. W oddaleniu od osady, wśród lasów nad brzegiem Pilicy, mnisi przed 1232 r. zbudowali kamienny kościół i przystąpili do budowy’ klasztoru. Od tego momentu rozpoczyna się bogata w’ wydarzenia historia Sulejowa i klasztoru cysterskiego.
Opactwo sulejowskie należało do najbogatszych w kraju. Nadania książąt i królów, możnowładców kościelnych i świeckich oraz szlachty stworzyły wielkie bogactwo. Liczne wsie i regalia, dochody targowe i zwolnienia od podatków, oparte na przywilejach królewskich, a także sądownictwo nad poddanymi, umacniały pozycję gospodarczą klasztoru. Nagromadzone zasoby pozwoliły na zbudowanie okazałego opactwa. Budowniczymi byli ciężko pracujący poddani chłopi, rzemieślnicy oraz sprowadzani artyści, z których część była braćmi zakonnymi. Klasztor z czasem stał się samowystarczalną warownią, w obrębie której znajdowały się m.in. warsztaty, młyn, masarnia, wędzarnia, obory, stodoły, magazyny i spichlerze, browar, gorzelnia oraz tartak.
W 1259 r. opactwo zostało spalone przez Tatarów. W następnych latach kościół i klasztor odbudowano, a w początkach XV w. rozbudowano (krużganek we wsch. skrzydle klasztoru). W 1410 r. kwaterował w opactwie w drodze pod Grunwald Władysław Jagiełło. W 1431 r. Tatarzy ponownie spalili klasztor. W I poł. XVI w. wybudowano pd. i zach. skrzydło klasztoru. W czasie najazdu szwedzkiego w opactwie przebywał Jan Kazimierz. Opactwo wkrótce zostało obrabowane, a zakonnicy wymordowani przez Szwedów. Kościół i klasztor spaliły się także w 1790 r. W 1819 r. nastąpiła kasacja zakonu cystersów, zabudowania klasztorne przeszły na skarb państwa, a kościół przydzielono parafii. Kolejny pożar w 1847 r. zniszczył dach opactwa i pałac opata.
Przed II wojną światową podjęto próby rekonstrukcji założenia – odbudowano kościół i pałac opacki. Prace te kontynuowano w okresie powojennym (1946-49), a potem w latach 1973-1986. Odbudowano wtedy budynki gospodarcze w części północnej opactwa, a także zabezpieczono fragmenty innych budowli, jak pałac opata i pozostałości młyna. Jednak dopiero powrót zakonników do Sulejowa w 1986 r. przyczynił się do stopniowej poprawy stanu całego obiektu.
Aktualnie parafia należy do dekanatu tomaszowskiego diecezji radomskiej. Do parafii należą wsie: Strzelce, Próchensko Duże, Owczary oraz północna część Sulejowa – osiedle Podklasztorze.
System obronny opactwa w Sulejowie
Opactwo sulejowskie opasane było dookoła murem obronnym z wieloma basztami. Dziś możemy oglądać tylko fragmenty tego obwarowania Na szczególną uwagę zasługuje* południowa ściana z pięknymi renesansowymi oknami. Widoczne są tutaj spływy sklepień kolebkowych wsparte na późnorenesansowych konsolach należących do danego refektarza. Pozostały w całości baszty: Mauretańska (najstarsza przy plebani}, Opacka (z arsenałem), Muzyczna (w kształcie walca), Krakowska (najwyższa wjazdowa), Attykowa (z flankami) i Rycerska. Między basztą Krakowską, a Opacką bvły zabudowania gospodarcze: browar, gorzelnia, tartak, młyn, warsztaty rzemieślnicze.
Legenda o powstaniu kościoła
Dawna legenda głosi, że w miejscu, gdzie dziś wznosi się klasztor, rozciągała się gęsta puszcza pełna tajemniczych trzęsawisk, jezior i dzikiej zwierzyny. Nikt nie odważał się zapuszczać w jej ostępy. Pewnego dnia książę Kazimierz Sprawiedliwy, podczas łowów ze swoją drużyną, ujrzał majestatycznego jelenia i natychmiast ruszył w pogoń. Zwierzę prowadziło go coraz głębiej w las, aż w końcu zniknęło za potężnym dębem. Książę zorientował się, że zgubił drogę.
Nadciągała burza. Strugi deszczu spływały po jego rozgrzanym czole, a gromy rozświetlały mroczną puszczę. Samotny i bezradny, Kazimierz zwrócił się do Boga w modlitwie, prosząc o ratunek. Nagle rozbłysło światło, a wśród grzmotów usłyszał donośny głos: „Zbuduj w tym miejscu kościół, a doprowadzę Cię do Twoich ludzi”. Poruszony objawieniem, książę upadł na kolana i przysiągł spełnić to polecenie.
Gdy tylko podniósł wzrok, ujrzał przed sobą dwanaście potężnych lwów otoczonych jasnością. Początkowo ogarnęło go przerażenie, lecz usłyszał uspokajające słowa: „Nie lękaj się! Te lwy to Twoi Stróże – poprowadzą Cię do bezpiecznej drogi”. Zwierzęta rzeczywiście wskazały mu ścieżkę, którą dotarł z powrotem do swojej drużyny.
Nazajutrz książę powrócił w miejsce cudownego objawienia i zgodnie z daną obietnicą nakazał wznieść tam świątynię. Na pamiątkę tego niezwykłego wydarzenia w jej wnętrzu umieszczono dwanaście rzeźbionych w drewnie lwów, symbolizujących boską opiekę, która ocaliła Kazimierza.
Galeria zdjęć
Sulejów – miasto z historią i malowniczym krajobrazem
Sulejów to urokliwe miasto w województwie łódzkim, położone nad rzeką Pilicą, które zachwyca swoją historią i otaczającą je przyrodą. Jego dzieje sięgają średniowiecza, a największą chlubą jest XIII-wieczne opactwo cystersów, jedno z najlepiej zachowanych romańskich zespołów klasztornych w Polsce. Sulejów to jednak nie tylko zabytki – otaczające go lasy, rzeka Pilica i pobliski Zalew Sulejowski czynią to miejsce idealnym zarówno dla miłośników historii, jak i aktywnego wypoczynku. Spokojna atmosfera, bogata oferta turystyczna i malownicze krajobrazy sprawiają, że Sulejów to doskonały kierunek na weekendowy wypad.
Atrakcje Sulejowa – co warto zobaczyć?
Sulejów to miasto pełne zabytków i naturalnych atrakcji, które przyciągają zarówno miłośników historii, jak i osoby szukające kontaktu z przyrodą. Najważniejszym punktem jest Opactwo Cystersów, imponujący kompleks z XII wieku, zachwycający romańską architekturą i potężnymi murami obronnymi. Warto również odwiedzić Zalew Sulejowski, idealny do uprawiania sportów wodnych, wędkowania i relaksu na plaży. Miłośnicy aktywnego wypoczynku mogą odkrywać urokliwe trasy rowerowe i piesze w Sulejowskim Parku Krajobrazowym, pełnym malowniczych lasów i dolin. Dodatkowo, spływy kajakowe Pilicą to doskonała okazja, by podziwiać miasto z innej perspektywy i cieszyć się spokojem natury. Sulejów to miejsce, które łączy historię z relaksem i aktywnym wypoczynkiem.