Widok na Tarnicę z Połoniny Caryńskiej w Bieszczadach
Tarnica (1346 m n.p.m.) to najwyższy szczyt polskich Bieszczad, który od lat przyciąga miłośników górskich wędrówek swoją wyjątkową atmosferą i zapierającymi dech w piersiach widokami. Szczyt Tarnicy wyróżnia się charakterystycznym kształtem siodła, od którego pochodzi jej nazwa – słowo „tarnycia” w języku rusińskim oznacza właśnie siodło. Znajdujący się na wierzchołku krzyż upamiętnia wędrówki Karola Wojtyły, późniejszego papieża Jana Pawła II, który w latach młodości często przemierzał bieszczadzkie szlaki.
Tarnica to także miejsce o bogatej przyrodzie. Położona na terenie Bieszczadzkiego Parku Narodowego, oferuje turystom możliwość obcowania z dziką naturą – od rozległych połonin po rzadkie gatunki zwierząt, takie jak wilki, rysie czy żubry. To jeden z tych szczytów, który warto zdobyć o każdej porze roku – jesienią zachwyca złotymi barwami lasów, zimą staje się majestatyczną, śnieżną twierdzą, a wiosną i latem pozwala podziwiać bieszczadzką roślinność w pełnym rozkwicie.
Tarnica – idealny kierunek dla każdego fotografa
Tarnica wznosi się na wysokość 1346 m n.p.m., co czyni ją najwyższym szczytem polskich Bieszczad i jednym z najbardziej charakterystycznych punktów krajobrazu tego regionu. Wchodzi w skład Korony Gór Polski, będąc jednocześnie jednym z najczęściej odwiedzanych szczytów w Bieszczadzkim Parku Narodowym.
Nazwa Tarnicy pochodzi od rusińskiego słowa tarnycia, oznaczającego siodło, co nawiązuje do charakterystycznego kształtu góry. Szczyt wyraźnie wyróżnia się na tle otaczających go połonin i posiada strome zbocza, które opadają ku Przełęczy Tarnickiej (1275 m n.p.m.), oddzielającej go od sąsiedniego Krzemienia (1335 m n.p.m.).
Jednym z najbardziej rozpoznawalnych elementów Tarnicy jest metalowy krzyż, ustawiony na jej wierzchołku. Został on postawiony w 1987 roku, na pamiątkę wędrówek Karola Wojtyły, który przed wyborem na papieża wielokrotnie przemierzał bieszczadzkie szlaki. Obecny krzyż zastąpił wcześniejszy drewniany, który uległ zniszczeniu pod wpływem warunków atmosferycznych.
Tarnica jest częścią pasma połonin, które charakteryzują się unikalną roślinnością i doskonałymi panoramami na bieszczadzkie krajobrazy. Z jej szczytu rozciąga się widok na całe polskie i ukraińskie Bieszczady, a przy dobrej widoczności można dostrzec nawet Tatry. Dzięki swojemu wyjątkowemu położeniu i znaczeniu historycznemu Tarnica stanowi obowiązkowy punkt na mapie każdego miłośnika górskich wędrówek.
Góra ta będąca najlepszym punktem widokowym w polskich Bieszczadach jest często odwiedzana przez turystów i fotografów górskich, którzy chcą podziwiać jej naturalne piękno. Ze szczytu rozpościera się piękna panorama sąsiednich grzbietów, a przy dobrej pogodzie i widoczności, możemy uchwycić w kadrze również Tatry, Połoninę Równą, Gorgany, Ostrą Horę, Połoninę Krasną i Świdowiec.
Najpopularniejsze szlaki na Tarnicę
Tarnica, jako najwyższy szczyt polskich Bieszczad, jest dostępna z kilku różnych tras, które różnią się długością, stopniem trudności oraz walorami krajobrazowymi. Każdy z tych szlaków oferuje niepowtarzalne widoki i wrażenia, dlatego wybór odpowiedniej trasy zależy od doświadczenia i kondycji turysty.
Szlak z Wołosatego (niebieski) – najkrótsza i najpopularniejsza trasa
- Długość: ok. 4,5 km (w jedną stronę)
- Czas przejścia: ok. 2 godziny
- Poziom trudności: średni
To najczęściej wybierana trasa na Tarnicę, ponieważ prowadzi najkrótszą drogą na szczyt i jest stosunkowo łatwa do pokonania. Szlak rozpoczyna się w Wołosatem, skąd prowadzi początkowo przez łagodne podejście, a następnie staje się bardziej stromy. Po dotarciu na Przełęcz Tarnicką (1275 m n.p.m.), skąd roztacza się piękna panorama, pozostaje jeszcze kilkanaście minut podejścia na sam wierzchołek Tarnicy. Szlak ten jest szczególnie popularny wśród rodzin oraz osób, które chcą zdobyć szczyt w krótszym czasie.
Szlak z Ustrzyk Górnych przez Szeroki Wierch (czerwony) – malownicza, dłuższa trasa
- Długość: ok. 7 km (w jedną stronę)
- Czas przejścia: ok. 3–3,5 godziny
- Poziom trudności: średni
Dla tych, którzy cenią spektakularne widoki, idealnym wyborem będzie trasa prowadząca z Ustrzyk Górnych przez Szeroki Wierch. Jest to szlak dłuższy, ale bardzo malowniczy – przez znaczną część wędrówki można podziwiać rozległe panoramy Bieszczad, w tym na Połoninę Wetlińską i Caryńską. Szlak czerwony łączy się z niebieskim na Przełęczy Tarnickiej, skąd następuje końcowe podejście na szczyt. Ta trasa jest świetnym wyborem dla osób, które chcą cieszyć się pięknymi widokami przez większą część drogi.
Szlak z Mucznego przez Bukowe Berdo – dla bardziej doświadczonych wędrowców
- Długość: ok. 10 km (w jedną stronę)
- Czas przejścia: 4–5 godzin
- Poziom trudności: trudny
To propozycja dla osób szukających bardziej wymagającej wędrówki z niesamowitymi widokami. Trasa rozpoczyna się w Mucznem, skąd prowadzi przez Bukowe Berdo (1313 m n.p.m.), jedno z najpiękniejszych miejsc w Bieszczadach. Ze szlaku można podziwiać szeroką panoramę połonin, a sam odcinek przez Bukowe Berdo to jeden z najciekawszych fragmentów bieszczadzkich tras. Po przejściu przez Przełęcz pod Tarnicą następuje ostatnie podejście na szczyt.
Legendy Tarnicy
Tarnica, jako najwyższy szczyt polskich Bieszczad, owiana jest licznymi legendami, które przez wieki były przekazywane przez mieszkańców regionu. Jedna z najbardziej znanych opowieści mówi o Diabelskiej Przełęczy, która według podań powstała w wyniku walki dobra ze złem. Dawno temu diabeł chciał przedostać się z Karpat na Podkarpacie, ale siły niebieskie miały strącić go w przepaść, rozdzielając Tarnicę od sąsiedniego Krzemienia. Miejscowi wierzyli, że to właśnie tam można czasem usłyszeć złowrogie wycie wiatru, przypominające jęki pokonanego demona.
Inna legenda mówi o ukrytym skarbie, który miał zostać zakopany przez bogatego hrabiego uciekającego przed zbójnikami. Skarb rzekomo znajduje się w jednej z jaskiń u podnóża Tarnicy, ale jak dotąd nikomu nie udało się go odnaleźć. Poszukiwacze przygód przez lata próbowali rozwikłać tę zagadkę, lecz góra zdaje się skrywać swoje tajemnice przed ludźmi.
Jedna z najbardziej tajemniczych opowieści dotyczy ducha pasterza, który niegdyś wypasał owce na zboczach Tarnicy. Miał on zlekceważyć potęgę gór i nie uszanować ich duchów, przez co zaginął bez śladu. Według miejscowych podań w bezksiężycowe noce można usłyszeć ciche wołanie niesione przez wiatr, a jego postać podobno pojawia się na szlaku prowadzącym przez Przełęcz Tarnicką.
Te i wiele innych legend sprawiają, że Tarnica jest nie tylko wyjątkowym miejscem pod względem krajobrazowym, ale także tajemniczym punktem na mapie Bieszczad, gdzie natura splata się z ludowymi opowieściami i mistycznymi wierzeniami.