Dobszyńska Jaskinia Lodowa znajduje się w Krasie Spišsko-Gemerskim, na terenie Narodowego Rezerwatu Przyrody Stratená. Ze względu na charakter zalodzenia należy do najcenniejszych jaskiń lodowych na świecie. Lód w jaskini występuje w róznych formach, a jego grubość miejscami osiąga powyżej 25 ms.
Znajduje się na południowo-zachodnim krańcu Parku Narodowego Raj Słowacki w Krasie Spiszsko-gemerskim. Wejście do jaskini jest na północnym zboczu góry Ducza na wysokości 969 m.n.p.m., 130 m nad dnem doliny Hnilca.
Do jaskini można się dostać z osady Dobszyńska Jaskinia Lodowa w Słowackim Raju pomiędzy Popradem i Rożniawą. Długość chodnika, który prowadzi do jaskini wynosi około 1 km, a przy nim umieszczone są tablice edukacyjne. Róznica wysokości między parkingiem w osadzie i wejściem do jaskini wynosi 130 m. Dojście do jaskini zajmuje około 25 minut.
Wejście do jaskini jest na północnym zboczu góry Ducza usytuowane na wysokości 969,5 m. Jaskinia osiąga długość 1483 m, a udostępnionych dla zwiedzających jest 515 m. Korytarze i sale jaskini od otworu wejściowego opadają, co w połączeniu z północnym położeniem jaskini, umożliwia w zimowym czasie opadanie zimnego powietrza i całkowite ochłodzenie pomieszczeń.
Jaskinia ma kilka zadziwiających części, między które należą zlodowaciała Mała i Wielka Sala, Ruffiniego koridor i Komora Zawalona (Zrútený dóm). Pozbawione lodu części nazywają się Sala Kroplowa i Biała, Komora Sucha, Kroplowa Piwnica i Piekło. Temperatura powietrza w zalodzonej części Wielkiej Sali wynosi od -3,8 do +0,5 °C. W słoneczny dzień zwiedzający zejdzie kilkadziesiąt metrów pod powierzchnię ziemi a objawi się w lodowym królestwie zimna i doskonałych dzieł, wytworzonych przez matkę przyrodę.
Jaskinia jest interesująca tym, że aż do 1946 roku była w niej pozwolona jazda na łyżwach podczas całego roku. W 50 – tych latach trenował tam znany czechosłowacki łyżwiarz Karol Divín i wojskowi łyżwiarze szybcy.
Przewyższenie oraz różne temperatury wewnątrz i na zewnątrz jaskini sprzyjają obciążeniu organizmu. Przed wejściem do jaskini należy odpocząć, aby bez problemów aklimatyzować się w jaskini. Również należy się ciepło ubrać i założyć odpowiednie, sztywne obuwie.
Dobszyńska Jaskinia Lodowa leżąca w Słowackim Raju to prawdziwa perła pośród lodowych jaskiń Słowacji. Jest największą słowacką jaskinią lodową i pierwszą elektrycznie oświetloną jaskinią w Europie (od 1887r.). Niecodzienne wnętrze tworzy spoczywającą pod kamiennymi sklepieniami, olbrzymią masą lodu, na której jeszcze przed początkiem lata leży warstwa szronu grubości ok.1 cm. Wnętrze jaskini wypełnia lód w postaci lodowej podłogi, lodowych wodospadów, lodowych stalagmitów i słupów.
Jaskinia Lodowa – Historia
Kiedy i przez kogo została odkryta jaskinia?
Dobszyńska Jaskinia Lodowa została odkryta w 1870 roku przez Eugena Ruffínyi’ego, miejscowego leśniczego i badacza, który wraz z towarzyszami – Gustávem Langiem i Andrejem Mega – jako pierwszy odważył się wejść do nieznanych wcześniej podziemnych korytarzy. Przełomowe odkrycie jaskini było wynikiem fascynacji lokalnych badaczy tajemniczym otworem skalnym na zboczu góry Ducza. Ich ekspedycja ujawniła niesamowite wnętrze wypełnione lodowymi formacjami, które natychmiast przyciągnęły uwagę naukowców i podróżników z całej Europy.
Wprowadzenie elektrycznego oświetlenia jako przełomowe wydarzenie w historii jaskini
W 1887 roku Dobszyńska Jaskinia Lodowa stała się pierwszą jaskinią w Europie, w której zainstalowano elektryczne oświetlenie. Było to przełomowe wydarzenie, które znacząco ułatwiło zwiedzanie i pozwoliło turystom podziwiać spektakularne lodowe formacje w pełnej krasie. Dzięki temu innowacyjnemu rozwiązaniu jaskinia stała się jeszcze bardziej popularna i zaczęła przyciągać turystów nie tylko ze Słowacji, ale także z innych krajów europejskich.
Znaczenie jaskini w kontekście turystyki i badań geologicznych
Dobszyńska Jaskinia Lodowa odgrywa istotną rolę zarówno w turystyce, jak i w badaniach naukowych. Jest jednym z najważniejszych obiektów przyrodniczych Słowackiego Raju, wpisanym na Listę Światowego Dziedzictwa UNESCO. Dzięki unikalnym warunkom klimatycznym oraz obecności lodu, który w niektórych miejscach osiąga grubość nawet 25 metrów, jaskinia stanowi cenny obiekt badań geologicznych i klimatologicznych. Naukowcy analizują tu procesy związane z powstawaniem i zachowaniem lodu, co dostarcza cennych informacji na temat zmian klimatycznych na przestrzeni wieków.
Dziś jaskinia jest nie tylko atrakcją turystyczną, ale także żywym laboratorium, które pozwala lepiej zrozumieć skomplikowane procesy przyrodnicze. Każda wizyta w jej wnętrzu to nie tylko niezwykłe doświadczenie estetyczne, ale także lekcja szacunku wobec potęgi natury.
Legendy i ciekawostki Dobszyńskiej Jaskini Lodowej
Opowieści związane z jaskinią i jej odkrywcami
Według lokalnych legend wejście do Dobszyńskiej Jaskini Lodowej było znane znacznie wcześniej, zanim oficjalnie odkrył ją Eugen Ruffínyi w 1870 roku. Miejscowi pasterze i myśliwi opowiadali historie o tajemniczych dźwiękach dochodzących z wnętrza góry oraz o lodowych komnatach, w których miały ukrywać się duchy. Niektóre podania wspominają również o ukrytych skarbach, które miały zostać złożone przez dawnych uciekinierów przed wojną lub grabieżcami. Odkrywcy jaskini, Ruffínyi i jego towarzysze, mieli ponoć początkowo wątpliwości, czy wchodzić do ciemnych i lodowatych korytarzy, ale ciekawość i odwaga wzięły górę.
Ciekawostki historyczne
Dobszyńska Jaskinia Lodowa jest znana nie tylko ze swoich naturalnych walorów, ale również z niezwykłych wydarzeń, które miały miejsce w jej wnętrzu. W latach 40. i 50. XX wieku, kiedy turystyka w regionie była jeszcze w fazie rozwoju, jaskinia była wykorzystywana jako… lodowisko! Trenowali tu najlepsi łyżwiarze figurowi Czechosłowacji, w tym słynny Karol Divín, późniejszy medalista mistrzostw świata. Naturalne lodowe podłoże i stała niska temperatura stwarzały idealne warunki do treningów przez cały rok.
Kolejną ciekawostką jest fakt, że w 1887 roku Dobszyńska Jaskinia Lodowa stała się jedną z pierwszych jaskiń na świecie, w której zainstalowano elektryczne oświetlenie. Było to ogromne osiągnięcie technologiczne, które uczyniło jaskinię jeszcze bardziej dostępną i atrakcyjną dla odwiedzających.
Intrygujący jest także proces powstawania lodowych formacji w jaskini. W przeciwieństwie do wielu innych jaskiń lodowych, lód w Dobszyńskiej Jaskini nie powstał przez przenikanie wody z powierzchni, ale dzięki wyjątkowej cyrkulacji powietrza i specyficznemu mikroklimatowi, który utrzymuje się w jaskini przez cały rok.
Dziś Dobszyńska Jaskinia Lodowa pozostaje jednym z najbardziej fascynujących miejsc w Słowackim Raju, skrywającym nie tylko niezwykłe lodowe formacje, ale także tajemnice, które pobudzają wyobraźnię odwiedzających.