Orawski Park Etnograficzny

Orawski Park Etnograficzny w Zubrzycy Górnej to jeden z najważniejszych skansenów w Polsce, który przenosi odwiedzających w świat tradycyjnej kultury i dziedzictwa Górnej Orawy. Położony u stóp Babiej Góry, skansen stanowi wyjątkowe połączenie architektury drewnianej, historii i codziennych zwyczajów dawnych mieszkańców tego regionu. Na terenie parku można podziwiać zabytkowe chałupy, dwory, młyny, kuźnie i kościół, które tworzą autentyczny obraz dawnego życia na Orawie. Spacerując po ścieżkach skansenu, odwiedzający mają okazję zobaczyć oryginalne wnętrza domostw, tradycyjne narzędzia rzemieślnicze i stroje ludowe. To miejsce, gdzie historia ożywa, a kultura przodków staje się namacalna i bliska. Orawski Park Etnograficzny to idealna destynacja dla miłośników historii, tradycji i przyrody, którzy pragną odkryć autentyczny klimat regionu.

Historia Orawskiego Parku Etnograficznego

Początki Orawskiego Parku Etnograficznego w 1937 roku dzięki darowiźnie rodziny Moniaków
Historia Orawskiego Parku Etnograficznego sięga 1937 roku, kiedy to Maria i Emil Moniakowie przekazali swój zabytkowy dwór drewniany oraz otaczające go tereny na rzecz Skarbu Państwa. Rodzina Moniaków, świadoma wartości historycznej i kulturowej swojego majątku, chciała w ten sposób uchronić go przed zniszczeniem oraz zachować dla przyszłych pokoleń. Dwór Moniaków stał się sercem skansenu, a jego autentyczna architektura i zachowane wnętrza stanowią dziś jeden z najcenniejszych eksponatów.

Rozwój skansenu na przestrzeni lat i jego znaczenie jako ośrodka ochrony dziedzictwa kulturowego
Po II wojnie światowej rozpoczęto prace nad rozbudową skansenu. Stopniowo przenoszono tutaj chałupy, młyny, kuźnie oraz inne obiekty drewnianej architektury orawskiej, które były zagrożone zniszczeniem. Dzięki staraniom konserwatorów i etnografów, udało się stworzyć żywą wioskę historyczną, odzwierciedlającą codzienne życie dawnych mieszkańców Orawy. W latach 60. i 70. XX wieku skansen stał się jednym z najważniejszych ośrodków ochrony dziedzictwa kulturowego regionu, przyciągając nie tylko turystów, ale także badaczy i historyków z całego kraju.

Rola muzeum w edukacji i promocji kultury orawskiej
Obecnie Orawski Park Etnograficzny pełni nie tylko funkcję muzeum na wolnym powietrzu, ale również ważnego centrum edukacyjnego i kulturalnego. Organizowane są tutaj warsztaty rękodzielnicze, lekcje muzealne, pokazy tradycyjnych rzemiosł oraz plenerowe widowiska folklorystyczne. Skansen odgrywa kluczową rolę w promowaniu kultury orawskiej poprzez organizację wydarzeń takich jak festiwale folklorystyczne czy jarmarki regionalne. Dzięki swojej działalności muzeum przyczynia się do zachowania i popularyzacji orawskich tradycji, zwyczajów i unikalnej architektury drewnianej.

Orawski Park Etnograficzny – najważniejsze atrakcje

Dwór Moniaków – serce skansenu i najcenniejszy zabytek architektury drewnianej regionu
Dwór Moniaków to najważniejszy i najbardziej reprezentacyjny obiekt Orawskiego Parku Etnograficznego. Zbudowany w XVII wieku, jest wyjątkowym przykładem architektury drewnianej z Górnej Orawy. Dwór pełnił funkcję rezydencji szlacheckiej i był symbolem zamożności rodziny Moniaków, która przez pokolenia zarządzała tym majątkiem. W jego wnętrzach zachowały się oryginalne sprzęty, meble oraz elementy dekoracyjne, które oddają atmosferę życia dawnej orawskiej szlachty. Zwiedzający mogą podziwiać izby mieszkalne, kuchnię i salon z autentycznym wyposażeniem, a także zobaczyć, jak wyglądało życie codzienne w czasach świetności dworu.

Chałupy i zagrody orawskie – tradycyjne domostwa z wyposażeniem wnętrz
W skansenie znajdują się oryginalne chałupy i zagrody orawskie, które zostały przeniesione z różnych części regionu i starannie odrestaurowane. Każda z nich opowiada inną historię i prezentuje codzienne życie dawnych mieszkańców Orawy. Wnętrza chałup wyposażone są w tradycyjne drewniane meble, piece kaflowe, narzędzia rolnicze i przedmioty codziennego użytku. Wędrując między zabudowaniami, można zobaczyć, jak wyglądała praca gospodarzy, jak przygotowywano posiłki oraz jakie znaczenie miały poszczególne pomieszczenia w orawskich domach. To doskonała okazja, by poczuć autentyczny klimat dawnej wsi.

Kościół św. Jana Chrzciciela – drewniana świątynia z oryginalnym wyposażeniem
Jednym z najcenniejszych obiektów skansenu jest drewniany kościół św. Jana Chrzciciela, który został przeniesiony do Zubrzycy Górnej z okolicznych miejscowości. Świątynia zachwyca prostą, ale piękną konstrukcją drewnianą oraz oryginalnym wyposażeniem wnętrza, w tym ołtarzem, amboną i zabytkowymi obrazami sakralnymi. Kościół jest nie tylko zabytkiem architektonicznym, ale także miejscem, w którym można poczuć ducha dawnych czasów i zrozumieć, jak wielkie znaczenie miała wiara w życiu codziennym mieszkańców Orawy.

Kuźnia i młyn wodny – miejsca pokazujące tradycyjne rzemiosło i życie codzienne dawnych mieszkańców Orawy
Kuźnia i młyn wodny to obiekty, które prezentują tradycyjne orawskie rzemiosło oraz życie codzienne mieszkańców regionu. W kuźni odwiedzający mogą zobaczyć narzędzia kowalskie oraz proces wykuwania metalowych przedmiotów, które były niezbędne w codziennym życiu. Młyn wodny, napędzany siłą płynącej wody, ukazuje, jak dawniej mielono zboże na mąkę. Oba obiekty są w pełni funkcjonalne i często odbywają się w nich pokazy na żywo, podczas których można zobaczyć, jak wyglądała praca kowala czy młynarza.

https://www.orawa.eu/