Twierdza Srebrna Góra
Twierdza Srebrnogórska (niem. Festung Silberberg) – twierdza wznoszona w latach 1765-1777 w okolicach Srebrnej Góry na Dolnym Śląsku. Leży po stronie Gór Sowich nad Przełęczą Srebrną. Powstała jako zabezpieczenie militarne zdobytego przez Prusy Śląska. Ogromna twierdza jest jedną z największych tego typu budowli górskich w Europie. Sama budowa trwała 12 lat i zaprzęgła do pracy ponad 4 tys. robotników oraz mieszkańców okolicznych miejscowości. Zespół obiektów składa się z sześciu fortów i kilku bastionów. Na kształt budowli miał wpływ sam Fryderyk Wielki. Centralnym punktem obronnym Twierdzy jest Donżon (ostateczny punkt obrony. Złożony z czterech cylindrycznych bastionów (o średnicy 60 m i 12-metrowych murach) połączonych kurtynami, mieścił w sobie wszystko, co potrzebne było w razie wielomiesięcznego oblężenia. Tak więc na terenie bastionów znajdowały się: studnie, piekarnia, prochownia, zbrojownia, browar, szpital, stajnia, kaplica, więzienie, zakłady rzemieślnicze oraz ogromne magazyny. Żołnierze Srebrnogórskiej Twierdza jako samowystarczalnego tworu, byli w stanie przetrwać nawet do 12 miesięcy bez dostaw z zewnątrz. Pierwszym i właściwie jedynym sprawdzianem dla obronności fortyfikacji było oblężenie przez wojska napoleońskie w trakcie wojny Prus z Francją. To wtedy, bo w czerwcu 1807 r., Srebna Góra została szturmem zdobyta, ale nie została zajęta, gdyż kilka dni później podpisano pokój w Tylży. W latach 1830-18548 budowla wykorzystywana była jako więzienie polityczne Niemiec. W 1860 roku wydano rozkaz likwidacji przestarzałej już twierdzy. Ostatni żołnierze opuścili ją w 1867 roku, a fortyfikacje posłużyły wojskom pruskim jako poligon doświadczalny do prób z artylerią i materiałami wybuchowymi. Po I wojnie światowej główny fort odremontowano i w jego wnętrzu urządzono restaurację „Donjon”. W trakcie II wojny światowej w fortyfikacji utworzono karny obóz jeniecki dla polskich oficerów: słynny Oflag VIII B, który dzięki ucieczce kilku polskich oficerów przeszedł do historii. Po wojnie zespół obiektów został złupiony przez wojska radzieckie. Dziś obiekt ten uznany jest pomnikiem historii i należy do najważniejszych atrakcji Dolnego Śląska. Turystów odwiedzających twierdzę oprowadza przewodnik – żołnierz, który opowiada o historii tego miejsca i życiu jego dawnych mieszkańców. Obejrzeć można również znaleziska militarne i górnicze z okolic Srebrnej Góry, jak również osobiście doświadczyć specyfiki miejsca dzięki spacerowi po wnętrzu bastionów. Można by jeszcze wiele napisać o tym niezwykle klimatycznym miejscu, ale polecam odwiedzić i przekonać się samemu, oczywiście w asyście równie klimatycznego przewodnika. Zachęcam do obejrzenia galerii.
