Beskidy są dla mnie zaraz po Pieninach ulubionym regionem górskim w naszym kraju. Dla każdego najpiękniejsze szczyty w Beskidach będą inne i nie należy traktować tego tekstu jako rankingu, ponieważ jest on moimi subiektywnymi przemyśleniami na ten temat. Na pewno znajdą się jeszcze szczyty, o których warto wspomnieć i być może jeszcze o nich napiszę w tym miejscu….
Babia Góra
Babia Góra, jak przystało na prawdziwą kobietę, jest bardzo kapryśna. Jeśli kiedyś zastał was tam deszcz czy, jeszcze gorzej, śnieg, to wiecie jak z urokliwego miejsca zmienia się w niebezpieczną górę. Ostatnio na Babiej Górze pojawia się coraz więcej turystów. To popularne miejsce, gdyż szczyt ten należy do Korony Gór Polski. Babia Góra to najwyższy szczyt Beskidów Zachodnich (1725 m n.p.m.) W Polsce jedynym wyższym szczytem są Rysy. Na północnym stoku tego masywu istnieje groźba lawin o czym nie wolno zapominać, zwłaszcza, że kąt nachylenia wynosi tu nawet 70 stopni. Jeśli zdobędziemy szczyt tej wymagającej góry będziemy mogli podziwiać panoramę Beskidu Żywieckiego. Przy sprzyjających warunkach pogodowym można oglądać Tatry. Widokowy szczyt to nie jedyna atrakcja. Po drodze spotkamy naturalne skalne rumowisko (legendy głoszą, że kiedyś stał tu zamek), a na szczycie znajduje się kamienny ołtarz polowy, dwa obeliski, statuetka Matki Boskiej Królowej Babiej Góry. Jest tam także kamienny mur, który ma chronić turystów przed wiatrem. Jeśli chcemy odpocząć w czasie wędrówki czy spędzić noc na wysokości 1180 m.n.p.m. można odwiedzić schronisko pttk Markowe Szczawiny (gmina Zawoja, na terenie Babiogórskiego Parku Narodowego). Dostaniemy się szczyt żółtym szlakiem turystycznym Zawoja – Babia Góra, niebieskim szlakiem Rycerzowa Wielka Babia Góra lub Głównym Szlakiem Beskidzkim im. Kazimierza Sosnowskiego. U stóp Babiej Góry znajduje się wieś Zawoja, gdzie znajdziemy skansen. Miejscowość ta stwarza wiele okazji do zapoznania się z tradycjami dawnej wsi beskidzkiej.
Widok ze szczytu Babiej Góry w Beskidzie Żywieckim
Pilsko
Wiele osób odwiedzających Beskid Żywiecki chce zdobyć przede wszystkim Babią Górę, ale to pasmo górskie ma do zaoferowania o wiele więcej. Beskidzkie szlaki turystyczne zaprowadzą nas na Pilsko, drugi szczyt Beskidu Żywieckiego, który osiąga wysokość 1557 metrów nad poziomem morza. Podobnie jak inne górskie szczyty w okolicy, Plisko porasta kosodrzewina, trawa oraz rumosz skalny. Masyw ten znajduje się na granicy polsko-słowackiej. Mieszkańcy wsi Mutne zadbali o to, aby po słowackiej stronie znalazł się ołtarz polowy i krzyż. Co roku latem odprawiana jest tu msza święta. Warto zauważyć, iż szczyt należy do rezerwatu przyrody Plisko. Ta część Beskidu zachwyca bogactwem flory. Nie brakuje też rozwiązań dla turystów. Mamy tu jeden z największych ośrodków narciarskich w Polsce. Nie brakuje też wyciągów orczykowych. U podnóża góry Plisko znajduje się schronisko PTTK. Na szczyt prowadzi szlak żółty (z Korbielowa), czarny (z Hali Miziowej), niebieski (to szlak graniczny) oraz zielony (z Góry Pięciu Kopców).
Wschód słońca na szczycie Pilska w Beskidzie Żywieckim
Ochodzita
Ochodzita to szczyt Beskidu Śląskiego, który może i nie jest najwyższy, ale rozciąga się z niego przepiękna panorama Beskidu Śląskiego, a pobyt w tym miejscu w czasie wschodu słońca oferuje niezapomniane wrażenia. Co zaskakujące, nie prowadzą tu żadne szlaki Beskidu Śląskiego. Na szczycie podziwiać możemy słynną bramę, pomnik polskiego papieża czy kapliczkę Matki Boskiej Beskidzkiej, która jest zwana Królową Gór. Zimą funkcjonuje tu stacja narciarska z wyciągiem orczykowym o długości 850 metrów. W okolicy natkniemy się także na inne atrakcje turystyczne Beskidu Śląskiego, na przykład na wieś Koniaków, która słynie z wysublimowanych i znanych na całym świecie koronek. Z Ochodzita możemy podziwiać nie tylko panoramę Beskidu Śląskiego, ale i Beskid Żywiecki.
Wieloplany widoczne ze szczytu Ochodzity w Beskidzie Śląskim
Mogielica
Mogielica jest pierwszym co do wysokości szczytem Beskidu Wyspowego, który należy do Korony Gór Polskich. Z jej szczytu można podziwiać panoramę Beskidu Wyspowego, Peniny, a nawet Tatry. Jednak piękny panoramy Beskidu to nie jedyna atrakcja. Region ten charakteryzuje się bardzo bogatą florą i fauną. Można tu spotkać głuszca, orlika, wydrę, rysie i borsuki. Ze względu na to, iż w okolicy Mogielicy występuje głuszec, utworzono tu rezerwat przyrody. Na trasie na szczyt znajduje się ambona skalna, czyli Zbójnicki Stół. Nieopodal szczytu można natknąć się na krzyż poświęcony polskiemu papieżowi. Istnieje wiele legend poświęconych tej górze. Według jednej z nich Mogielica była małżonką olbrzyma Łopienia. Podobno też ukrywał się tu niegdyś znany zbójnik Józef Baczyński, który zakopał swoje skarby na terenie lasów porastających górę. Mogielica to kolejny szlak Beskidu, przez który przebiegają liczne szlaki piesze (zielony z przełęczy Ostrej, niebieski z Jurkowa i żółty z Tymbarku) oraz trasa narciarstwa biegowego, która otacza górę.
Zachód słońca na Mogielicy w Beskidzie Wyspowym
Jaworz
Jaworz wznosi się 918 m n.p.m. i jest najwyższym szczytem Pasma Łososińskiego, które stanowi część Beskidu Wyspowego. Na sam szczyt prowadzą jedne z najpiękniejszych szlaków Beskidu Wyspowego. Góra ta ma bardzo charakterystyczny wygląd ze względu na kopulasty szczyt. Niegdyś na szczycie znajdowała się drewniana platforma widokowa. Na wysokości około 800 m. n.p.m. jest usytuowana wieża widokowa, a w pobliżu można znaleźć pole biwakowe, a nawet zadaszony grill. Z wieży widać Nowy Sącz, Beskid Sądecki, a czasem zdarza się nawet dostrzec Pieniny. Ciekawą atrakcją tego pasma górskiego jest Jaskinia w Jaworzu, usytuowana na północno-wschodnim zboczu Jaworza. Według wielu legend w jaskini tej niegdyś ukrywali się rozbójnicy. Na szczyt wejdziemy zielonym szlakiem, czarnym szlakiem lub niebieskim szlakiem. Na szlak czarny trzeba poświęcić najwięcej czasu, choć czas wspinaczki jest porównywalny.
Widok z wieży widokowej na Jaworzu
Ćwiliń
Jeśli planujecie zdobyć szczyty Beskidu Wyspowego, warto rozważyć wędrówkę na Ćwilin, drugi najwyższy szczyt w tym pasmie górskim. Ćwiliń ma 1072 m wysokości i, przy odrobinie zaparcia, można się dostać na szczyt nawet zimą. Na szczyt dostaniemy się niebieskim szlakiem z Jurkowa lub żółtym szlakiem z Mszany Dolnej. Na trasie przygotowano też trasy rowerowe. Na szczycie góry brak wieży widokowej, ale przygotowano ławę i stół dla piechurów. Z górą tą wiąże się też ciekawa, choć tragiczna, legenda. Pod Ćwiliniem znajduje się przepaść. Podobno kiedy skoczył do niej młodzieniec ze złamanym sercem, a po tym wypadku usłyszeć można było w okolicy jego jęki i płacze. Dziewczyna, która była przyczyną tej tragedii, znalazła ciało kochanka. Przerażona tym widokiem próbowała uciec, ale upiór złapał ją i wciągnął do przepaści. Prawdziwa historia tego miejsca też nie jest pozbawiona dramatu. W 1945 na wschodnim zboczu góry rozbił się samolot pasażerski, który leciał ze stolicy do Krakowa.
Łąki na Ćwiliniu
Korab
Niepozorny szczyt w Paśmie Łososińskim na którym znajduje się cmentarz wojenny w okresu I wojny światowej. Najszybciej dotrzemy tutaj czarnym szlakiem z Laskowej, droga zajmie ok 1,5 godziny. Najciekawszą częścią widokową są polany na zachodnich stokach opadających do doliny Łososiny.
Zachód słońca na stokach Korabu
Radziejowa
Najwyższy szczyt Beskidu Sądeckiego to Radziejowa osiągająca wysokość 1266 m n.p.m. Na pewno trzeba ją zaliczyć do wyjątkowych szczytów Beskidu Sądeckiego, nie tylko ze względu na wysokość, ale też ciekawe trasy prowadzące na szczyt. Jako, że to najwyższa góra jeśli chodzi o to pasmo górskie, zalicza się Korony Gór Polski. Jeśli nie jesteśmy pewni, które szlaki wybrać, najłatwiejszą opcją jest z pewnością szlak z Obidzy, choć (nieco dłuższy) szlak czerwony z Rytna również oferuje niezapomniane widoki. Na szczycie góry znajduje się drewniana wieża widokowa. Z wieży podziwiać możemy Tatry, Pieniny, Beskid Żywiecki i Gorce. Jeśli chcemy odpocząć, w okolicy znajduje się schronisko PTTK na Przehybie. Głównym ośrodkiem turystycznym w okolice Radziejowej jest Szczawnica, która słynie z tego, iż znajdują się tam źródła wód mineralnych, i co za tym idzie, uzdrowiska.
Wieża widokowa na szczycie Radziejowej w Beskidzie Sądeckim
Eliaszówka
Eliaszówka to szczyt osiągający wysokość 1023 m, położony na granicy ze Słowacją. Prowadzą tu najpiękniejsze szlaki Beskidu Sądeckiego. Miłośnicy nart przyjeżdżają w te okolice, aby potrenować w ośrodku narciarskim Sucha Dolina. Niedaleko znajduje się też Sanktuarium Matki Boskiej Litmanowskiej, kierunek wielu pielgrzymek, gdyż w latach 90-tych ubiegłego wieku podobno ukazywała się tu Matka Boska. Na szczyt możemy dostać się szlakiem zielonym (Obidza-Piwniczna-Zdrój), szlakiem żółtym (z Vabec). Do dyspozycji mamy też niebieski szlak rowerowy. Jeśli zależy nam na czasie najkrótszy szlak zaczyna się we wspomnianym sanktuarium. Ci, którzy chcą odpocząć, mogą skorzystać z usług schroniska PTTK Chaty Magóry. Góra ta nie należy do Korony Gór Polskim, ale za to wlicza się do Korony Gór Słowacji.
Wieża widokowa na szczycie Eliaszówki w Beskidzie Sądeckim
Gorc
Gorc osiąga wysokość 1228 m n.p.m. i choć nie jest to góra najniższa, wejście na jej szczyt nie powinno stanowić problemu. W 2015 na szczycie wybudowano wieżę widokową i teraz możemy podziwiać stamtąd panoramę Beskidu Wyspowego, Peniny czy Babią Górę. Szczyt ten można zdobywać właściwie przez cały rok. Opis szlaku zaczyna się od miejscowości Rzeka w Dolinie Kamienicy. Trasa ma około 11 km długości. Gorc ma bardzo charakterystyczny kształt. Pokrywają ją lasy jodłowo-bukowe. W okolicy szczytu znajdują się polany: Nowa Polana, Świnkówka, Ustępne i Hale Gorcowskie. Na szczyt możemy dostać się szlakiem niebieskim (z miejscowości Rzeka) lub zielonym (z Ochotnicy Dolnej).
Widok ze szczytu Gorca na Beskid Wyspowy
Kudłoń
Jeśli chodzi o pasmo górskie Gorce, szczyt Kudłoń (1274 m n.p.m.) to czwarta co do wysokości góra usytuowana na terenie Gorczańskiego Parku Narodowego. Po drodze na szczyt turyści mijają wiele polan, na których niegdyś pasły się zwierzęta. Najsłynniejsza z polan to polana Kudłoń. Kudłoń słynie z wychodni skalnych. Na trasie spotkamy też trzy skupiska skałek piaskowych (wysokość do 20m), między innymi skałę Kudłoński Baca. Nie brakuje też małych jaskiń. Na szczyt możemy dotrzeć jednym z trzech szlaków – czarnym (z wsi Konina), zielonym (z miejscowości Rzeka) i żółtym (z przełęczy Przysłop). Flora w tej okolicy jest imponująca, składa się na nią, między innymi, 31 pomników przyrody w postaci drzew, a niektóre z nich mają nawet po 300 lat. Na szczycie góry Kudłoń znajduje się stary krzyż. Drzewa blokują nieco widok, ale trasa na szczyt jest piękna.
Polana Gorc Troszczadzki położona nieopodal szczytu Kudłonia
Kruhly Wierch
Kruhly Wierch, wznoszący się na wysokość 1297 m n.p.m., znajduje się w Bieszczadach Zachodnich. To najwyższy punkt Połoniny Caryńskiej. Ze szczytu można podziwiać Góry Sanocko-Turczańskie i Połoninę Wetlińską. Przebiega tędy Główny Szlak Beskidzki. Na szczyt wejdziemy szlakiem zielonym bądź czerwonym. Na trasie warto zahaczyć o ścieżkę dendrologiczno-historyczną „Berehy Górne” nawiązująca do dziś już nieistniejącej wsi. Godna uwagi jest też panorama Wielkiej i Małej Rawki. Na szczycie Kruhly Wierch ustawiono ławeczki, więc można tu odpocząć i coś przekąsić.
Zachód słońca na szczycie Kruhlego Wierchu
Hasiakowa Skała
Hasiakowa Skała to najwyższy punkt Połoniny Wetlińskiej. Na szczyt możemy dojść czerwonych szlakiem (z Beherów Górnych), żółtym szlakiem (z Przełęczy Wyżnej) oraz czarnym i żółtym. Blisko szlaków górskich znaleźć możemy schronisko pttk „Chatka Puchatka”. Warto zauważyć, że to najwyżej położone schronisko w Bieszczadach. Stoki góry pokrywa połonina (zbiorowiska muraw alpejskich i subalpejskich wykształconych ponad górną granicą lasu).
Wschód słońca na szczycie Hasikowej Skały
Tarnica
Tarnica to najwyższy szczyt Bieszczadów, który należy także do Korony Gór Polski. Trasa na szczyt obfituje w piękne widoki, a szlaki turystyczne zaplanowano w taki sposób, aby miłośnicy wędrówek po polskich górach mogli podziwiać najpiękniejsze miejsca. Tarnica ma 1346 m.n.p.m. nie jest więc bardzo wysoka, ale i też nie jest to prosty do zdobycia szczyt. Jeśli zależy nam na czasie, szlakiem niebieskim najszybciej dojdziemy na samą górę. Szlak ten zaczyna się we wsi Wołosate. Warto dodać, iż jest to najbardziej wysunięta na południe miejscowość w Polsce. Ze szczytu góry widać panoramę polskiej części Bieszczadów. Jeśli trafimy na dobrą pogodę, możemy też podziwiać Tatry, Świdowiec czy Ostrą Horę. W 1987 na szczycie góry ustawiono krzyż, który miał upamiętniać pobyt polskiego papieża (Karol Wojtyła odwiedził to miejsce 5 sierpnia 1953). Trzynaście lat potem krzyż uległ uszkodzeniu, ale w jego miejsce postawiono nową konstrukcję. Jeśli nie interesuje nas najkrótsza trasa na szczyt Tarnicy, można podążać Głównym Szlakiem Beskidzkim. Po drodze warto odwiedzić schronisko pttk w Ustrzykach Górnych. Główny Szlak Beskidzki jest jednym z najciekawszych szlaków górskich w Polsce oferującym szansę podziwiania zapierających dech w piersiach widokach, zwłaszcza w okolicy przełęczy pod Tarnicą.
Panorama ze szczytu Tarnicy
Halicz
Bieszczady to bardzo zróżnicowane i dzikie pasmo górskie. Halicz, natomiast, to trzeci co do wysokości szczyt Bieszczadów (po stronie polskiej) osiągający wysokość 1333 m n.p.m. Usytuowany jest pomiędzy Kopą Bukowską a Rozsypańcem. Do lat 70-tych ubiegłego wieku uważano, że to najwyższa góra w Bieszczadach. Na szczyt prowadzi szlak znany wszystkim miłośnikom górskich wędrówek, czyli Główny Szlak Beskidzki. Wielu piechurów decyduje się jednocześnie na zdobycie Tarnicy i Halicza (wystarczy zrobić pętlę mijając Wołosat i Przełęcz Bukowską). Taka podróż gwarantuje zapierające dech w piersiach widoki. W pobliżu szczytu znajduje się Rozsypaniec, który ma 1280m n.p.m. Jeśli nie wiemy jakie szlaki wybrać warto zapytać się pracowników parku narodowego, u których należy wykupić bilet wstępu. Na samym szczycie góry znajduje się trójnóg geodezyjny. Przy dobrej pogodzie ze szczytu można zobaczyć tzw. Bieszczadzki Worek, czyli najdalej wysunięty na południe fragment Polski.
Widok ze szczytu Halicza na Bukowe Berdo
Rozypaniec
Najpiękniejsze szlaki Bieszczad Zachodnich zaprowadzą nas na szczyt Rozsypaniec wznoszący się 1280 m nad poziomem morza na terenie Bieszczadzkiego Parku Narodowego. Od wysokości około 1100 m stoki Rozsypańca pokrywa połonina. Jego nazwa pochodzi od skałek, które są porozrzucane po zboczach w charakterystyczny sposób. W pobliżu szczytu znajduje się granica z Ukrainą. Na szczyt prowadzi czerwony szlak. Turyści często łączą wspinaczkę na Rozsypaniec ze wspinaczką na Tarnicę. Na szczycie Rozsypaniec czekają na nas ławeczki, na których można odpocząć.
Widok na Rozsypaniec ze stoków Halicza
Wielka Rawka
Wielka Rawka to szczyt w Bieszczadach Zachodnich (wysokość 1307 m n. p. m.). Niegdyś przez południowy stok tej góry przebiegała granica z Królestwem Węgier. Choć w okolicy znajdziemy inne górskie szczyty, Wielką Rawkę charakteryzują dość strome zbocza, czasem zdarzają się tu lawiny, więc nie jest to najbardziej przyjemny szczyt Bieszczad. Zbocza tej góry pokrywa połonina. Ze szczytu możemy podziwiać Bieszczady Wschodnie, Połoninę Równą, pasmo górskie na terenie Słowacji. Przemieszczając się szlakiem żółtym dotrzemy tu z Małej Rawki. Szlak niebieski, natomiast, biegnie z Krzemieńca do Ustrzyk Górnych. Jeśli nie wiemy, które szlaki wybrać, warto zasięgnąć porady w lokalnej informacji turystycznej. Wspinając się na Wielką Rawkę mamy możliwość obserwowania rzadkich gatunków roślin takich jak czeremcha skalna czy tocja karpacka.
Widok ze szczyty Wielkiej Rawki
Dzielnica (Wola Krogulecka)
Jeśli przebywamy akurat w Beskidzie Sądeckim i marzy nam się panorama tej okolicy, warto udać się do wsi Wola Krogulecka, gdzie znajdziemy najciekawszą platformę widokową w tym regionie (tzw. „ślimak”). Miejsce to jest bardzo popularne wśród turystów, więc rzadko można zaznać tu samotności. Ze wspomnianego „ślimaka” możemy podziwiać pasmo górskie Radziejowej, Beskid Wyspowy, a także Dolinę Popradu. Platforma jest dostępna przez całą dobę. Najlepiej ogląda się tu zachody i wschody słońca.
Widok ze szczytu dzielnicy na łąki i pola w Przysietnicy
Byniowa
Najpiękniejsze zakątki Beskidu Wyspowego można podziwiać ze wzniesienia Byniowa, które ma 688 metrów wysokości. Z tego szczytu można też podziwiać Tatry i zrobić piękne fotografie panoramy Beskidu Wyspowego. Nieopodal znajduje się wieś Zabrzeż, gdzie można odwiedzić grodzisko z okresu kultury łużyckiej. Z miejscowości tej wywodzi się wielu twórców ludowych. Przez Byniową przebiega szlak celestyński (trasa Zabrzeż – Łącko). W Zabrzeżu znajdował się dom rodzinny błogosławionej Celestyny Faron, która poświęciła swoje życie odpokutowaniu win pewnego kapłana. Błogosławiona zmarła w obozie koncentracyjnym w Oświęcimiu. Trasa kończy się we wsi Łącko, gdyż właśnie tam Celestyna została ochrzczona.
Sady w Byniowej
