Z wielu powiedzeń funkcjonujących w przestrzeni społecznej nie budzących szczególnego przekonania jest takie, które brzmi następująco: małe jest piękne. Można snuć przypuszczenia, że kryje się za nim sformalizowany sposób na dowartościowanie czegoś albo może na tworzenie mitu. Jednak jest w Polsce coś, co idealnie pasuje do tego powiedzenia – to kraina geograficzna zwana Pieninami. Zajmują one obszar naprawdę niewielki, zarówno po Polskiej jak i Słowackiej stronie. Polska część ciągnie się na długości 35 km i na szerokości nie większej niż 6 km. Obszar rzeczywiście niewielki, ale jednocześnie ogromnie zróżnicowany i jakże często wzbudzający w przebywającym na nim turyście uczucie zachwytu. Pieniny nie tylko mają wspaniałe krajobrazy, szczycą się też interesującą historią.

Gdy podjęto badania archeologiczne odkryto ślady bytowania człowieka sprzed tysięcy lat, które okazały się najstarszymi w całej Polsce. Odnaleziona wówczas kość ludzka (paliczek kciuka) pochodziła sprzed 40-36 tysięcy lat i należała do człowieka neandertalskiego. Na tym stanowisku pod warstwą ziemi znajdowano też inne artefakty takie jak kamienne ostrze i zgrzebło. Jeszcze większym znaleziskiem, wręcz doniosłym, był bumerang wykonany z kości mamuta sprzed 18 tysięcy lat p.n.e. Te odkrycia dokumentujące przebywanie ludzi prehistorycznych na obszarze Pienin dokonano w jaskini w Obłazowej Skale koło Nowej Białej.

Widok z Trzech Koron – najwyższego szczytu Pienin

W trójdzielnym podziale Pienin znajduje się ona na terenie Pienin Spiskich, które rozciągają się od Białki do Niedzicy. Gdy zaś przeprawimy się przez Dunajec znajdziemy się na obszarze Pienin Właściwych, bez wątpienia najpiękniejszego fragmentu w całym tym regionie. Pieniny Właściwe od północy ogranicza rzeka Krośnica, a od zachodu Kotlina Nowotarska. Wypiętrzają się nad Dunajec, tworząc malowniczy łańcuch górski, którego najwyższy szczyt, Trzy Korony, wznosi się na wysokość 982 metrów. Widoki z niego jak i z drugiego, wznoszącego nad samym Dunajcem, Sokolicy, pozostawiają zapierające dech w piersiach wrażenie. Szczególnie na Sokolicy, gdy stanie się na krawędzi turni, wapiennej ściany opadającej w dół, wówczas można poczuć się tak, jakby było się stworzonym do szybowania, co pewnie dałoby się uczynić, gdyby nie przeszkadzała w tym ziemska grawitacja.

Pieniny Właściwe były w średniowieczu terenem osadnictwa polskiego. W tym samym czasie po drugiej stronie Dunajca zasiedlenia prowadzili Węgrzy. W ramach państwa Polskiego inicjatorką tego procesu była św. Kinga, żona Bolesława Wstydliwego, który rozpoczął się od założenia 1280 roku klasztoru Klarysek w Starym Sączu. Księżna też nakazała budowę zamku w Pieninach, pierwszej na tych terenach murowanej warowni, która miała służyć za schronienie na wypadek najazdu tatarskiego.

W kolejnych wiekach Pieniny były zasiedlane przez kolejne fale napływowej ludności. Węgrzy sprowadzili Niemców tzw. Sasów Spiskich, którzy założyli (między innymi) Dursztyn, Falsztyn, Frydman, a także Szwaby czyli dzisiejszy Czerwony Klasztor. Druga grupa osiedleńców nadciągnęła ze wschodu. Była to ludność Wołoska (protoplaści późniejszych Łemków), która obszarze Pienin Małych zakładała takie wsie jak Jaworki, Szlachtowa, Czarna i Biała Woda i inne.

Rezerwat Biła Woda znajdujący się na pograniczu Pienin i Beskidu Sądeckiego

Małe Pieniny, choć wyższe od Właściwych (najwyższa kulminacja – Wysoka 1050 metrów) zajmują wschodnią część Pienin – od Dunajca po przełęcz na Rozdzielu. Wołosi zajmowali się pasterstwem i to oni najbardziej zmienili specyficzny wygląd tej krainy. Wykarczowali lasy, a na tak utworzonych pastwiskach pasali bydło i liczne stada owiec. Po wysiedleniu Łemków w 1947 roku, obecni gospodarze dalej zajmują się pasterstwem i dzięki temu na zielonych halach wciąż można zobaczyć plamy, białych, wełnianych wykwitów i czasami usłyszeć niosący się w przestrzeni swojsko brzmiący odgłos beczenia.

Gdy zejdzie się z hal dalej będziemy konstatować charakterystyczne dźwięki tej krainy, lecz ty razem będzie to sum wody. Dwa potoki Biała Woda i Kamienica pędzą swe wody po kamieniach chlupocząc i szumiąc, pokonują z łoskotem kaskady i skalne progi, by potem na krótki moment zamilknąć w baniach wodnych. A ściany wąwozów Białej Wody i Homola z majestatyczną wyrozumiałością obu tym potokom się przyglądają.

Widok z Wysokiego Wierchu na Trzy Korony w Pieninach

Ta piękna kraina ciągle się zmienia. Po latach zastoju w hodowli owiec nastąpił jej hodowlany renesans, ale jednocześnie odchodzi się tu od tradycyjnego rolnictwa, co powoduje, że znikają tzw. rozłogi pól, które jeszcze całkiem niedawno tworzyły malowniczą szachownice pól i miedz. Ale nawet to nie zmieni tego, że Pieniny są wręcz magiczna krainą. Wystarczy wejść wczesnym rankiem na którykolwiek szczyt i spojrzeć na niekończące się morze mgieł, z którego nad białą, zastygłą kipiel wystają zielonkawe, stożkowe wyspy. A przed zachodem słońca usiąść na zielonym zboczu i patrzyć jak znikające między górami słońce kładzie cienie tych gór w płaskim wdzięcznym ukłonie.

W tej krainie wapiennych gór, gęstych lasów, zielonych hal, nad brzegami bystrego Dunajca usadowiły się dwa zamki – Niedzica i Czorsztyn – spoglądające na siebie nawzajem. Oba mierzą się własną, niepowtarzalną historią. Pierwszy z tajemniczym skarbem Inków, a drugi z plamą na swoim honorze, ponieważ wchodzi do dziejów polskiego zaprzedaństwa.

Przyglądają się tej krainie, a może w pewnym stopniu ją strzegą?

Galeria Zdjęć

« ‹ z 8 › »

Pieniny – atrkacje turystyczne 

Pieniny są zaliczane do jednego z najpiękniejszych pasm górskich w Polsce. Dla miłośników fotografii krajobrazowej przygotowaliśmy listę najatrakcyjniejszych miejsc do sfotografowania, które absolutnie warto odwiedzić podczas wyjazdu w te rejony. Większość z nich jest dość powszechnie znana, jednak mamy nadzieję, że nawet doświadczony fotograf górski znajdzie tutaj coś zaskakującego wśród przygotowanych propozycji. 

Trzy Korony

Jedną z turystycznych wizytówek magicznych Pienin są bez wątpienia Trzy Korony. Warto odwiedzić to miejsce niezależnie od pory roku, a jego najlepszą rekomendacją są piękne widoki z najwyższego wierzchołka szczytu Trzech Koron – Okrąglicy (982 m n.p.m.). Z wieży widokowej rozciąga się bowiem wspaniała panorama m.in. na Tatry, Pieniny, Gorce oraz Beskid Sądecki i Żywiecki. Na szczyt można dotrzeć wieloma szlakami turystycznymi: ze Sromowiec Niżnych, Czorsztyna, Krościenka i Szczawnicy. Każdy z nich obfituje w ciche polany i leśne ostępy oraz prowadzi przez urwiska wapienne, zza których wyłaniają się widoki na okoliczne wzgórza i największą rzekę Pienin – Dunajec. Innymi słowy, udając się na Okrąglicę warto wyjąć aparat z futerału, ponieważ możliwości do zrobienia świetnych zdjęć będzie naprawdę wiele.

Wysoki Wierch 

Wysoki Wierch to kopulaste wniesienie znajdujące się na wysokości 898 m n.p.m. Jest dość wyodrębnione i bezleśne, a z każdej strony otaczają je rozległe łąki. Dzięki temu rozciągają się z niego piękne widoki na Tatry, Masyw Trzech Koron, Beskid Sądecki, Gorce oraz pobliską Grupę Golicy. Jest to szczególnie atrakcyjne miejsce, które należy do najczęściej fotografowanych motywów w całych Pieninach i ta duża popularność jest w pełni uzasadniona. Dotarcie na Wysoki Wierch obfituje we wspaniałe przeżycia estetyczne, dlatego też wyprawa z aparatem w to miejsce będzie bezapelacyjnie strzałem w dziesiątkę.

Sokolica

Szczyt Sokolicy to jeden z najlepszych kadrów fotograficznych w Pieninach i nie zdziwi to stwierdzenie nikogo, kto się tam wybierze, ponieważ z wierzchołka rozciąga się piękny widok na całe Pieniny, a przy dobrej pogodzie – również Tatry. Jest to też jedno z najlepszych miejsc, z których można uchwycić w obiektywie Przełom Dunajca. Monotonię skalnych ścian skutecznie przełamuje reliktowa sosna, która rośnie tam od niepamiętnych czasów i jest stałym punktem relacji turystów z wycieczek w Pieniny.

Polana Pod Wysoką

Na północnych zboczach najwyższego szczytu Pienin – Wysokiej – znajduje się Polana pod Wysoką. Położona na wysokości 1310 m n.p.m. umożliwia podziwianie pięknej panoramy o wysokogórskim charakterze, która z pewnością przypadnie do gustu każdemu miłośnikowi fotografii krajobrazowej. Z polany można dostrzec m.in. okoliczne szczyty Małych Pienin, zalesiony szczyt Homole czy też Beskid Sądecki z Radziejową. Polana pod Wysoką jest wyjątkowym miejscem ze względu na jeszcze jedną rzecz. Obecnie w Tatrach Słowackich nie można rozbijać namiotów, a wyjątek od tej reguły stanowi baza namiotowa „Pod Wysoką” znajdująca się w dolnej części polany. Składa się na nią aż 15 podestów pod namioty, a także miejsce ogniskowe z zadaszeniem.

Dolina Białej Wody

Dolina Białej Wody to największa dolina w rejonie Pienin, przez wielu fotografów postrzegana również za najpiękniejszą. Jej dominującym elementem są strzeliste szczyty i wysokie ściany, które robią ogromne wrażenie i to one zadecydowały, że Dolina Białej Wody znalazła się w niniejszym zestawieniu. Zachwycali się nią również znani poeci, w tym Adam Asnyk i Tadeusz Boy, a sam Kazimierz Tetmajer w 1888 roku przyznał, że chciałby zostać pochowany w tym miejscu, a konkretniej na kamieniu, gdzie rośnie kilka smutnych czarnych świerków. Wykonane w Dolinie Białej Wody zdjęcia w pełni ukażą kwintesencję tego wyjątkowego miejsca.

Łąki w Sromowcach Wyżnych

Sromowce Wyżne to wieś położona w Pieninach, która posiada wysokie walory przyrodnicze. Jej atutem jest punt widokowy, z którego można uchwycić w kadrze Tatry i Trzy Korony. Całości krajobrazu dopełniają malownicze pienińskie łąki otaczające Jezioro Czorsztyńskie. Fotografowanie z punktu widokowego jest w zasadzie niekończącą się kopalnią pomysłów na zdjęcia od ujęcia szerokiej panoramy po zbliżenia detali.

Zamek w Niedzicy

W Pieninach jest wiele miejsc o wspaniałej panoramie, a jednym z nich jest Niedzica, w której znajduje się średniowieczny zamek Dunajec. Z tarasu widokowego na zamku rozciąga się malowniczy widok na pienińskie szczyty, zamek w Czorsztynie, a także zaporę wodną, którą warto odwiedzić po zwiedzeniu zabytkowej konstrukcji. Jest to bowiem kolejny punkt widokowy, którego nie powinno zabraknąć na mapie wycieczki każdego fotografa krajobrazowego. Z tego miejsca można podziwiać widok na cały zamek w Niedzicy, który zresztą widoczny jest na wielu kadrach pocztówek.

Przełom Białki Tatrzańskiej 

Podczas pobytu w Białce Tatrzańskie warto wyjąć aparat z futerału, ponieważ przed naszymi oczami ukażą się jedne z najpiękniejszych widoków w całych Pieninach. Wyjątkowy krajobraz ukształtowany przez zakola rzeki Białki dosłownie zapiera dech w piersiach. Rzekę z każdej strony otaczają bujne lasy i formacje skalne z trzema jaskiniami. Z tego miejsca można również dostrzec Tatry, co stwarza wiele możliwości stworzenia ciekawych kadrów.

Dursztyn i Granderus

Grandeus to niepozorne wzniesienie na wysokości 802 m n.p.m., którego największą zaletą jest przepiękna panorama, jedna z najpiękniejszych w Pieninach. Jedno spojrzenie z Grandeusa pozwala poznać praktycznie całe pasmo. Można stąd dostrzec Tatry, Kuraszowski Wierch, a nawet Gorce i Babią Górę. Jest to więc bardzo atrakcyjne miejsce, które stanowi kopalnię pomysłów na zdjęcia górskie. Na Grandeus prowadzi czerwony szlak z Dursztyna, z Łapsz Wyżnych lub rowerowy trakt z Trybskiej Przełęczy.

Przełom Dunajca

Przełom Dunajca jest znany każdemu, kto choć raz w życiu był w Pieninach, ponieważ nie sposób zapomnieć o tym miejscu. Prowadzi on przez pasmo górskie Pienin na długości 8 km między Szczawnicą a Sromowcami Niżnymi. Rzeka Dunajec na tym odcinku tworzy liczne zakola, a ściany skalne osiągają nawet 300 m wysokości. Wijąca się nim wstążka rzeka wśród pienińskich szczytów tworzy malownicze i niepowtarzalne krajobrazy, które stanowią ciekawe tło dla wszystkich ujęć.

Szlaki turystyczne w Pieninach – co warto przejść?

Pieniny to wyjątkowy region, który oferuje zarówno wymagające podejścia na szczyty, jak i łagodne trasy spacerowe, idealne dla rodzin i rowerzystów. Wędrówki po Pieninach to okazja do podziwiania spektakularnych panoram, unikalnych formacji skalnych i malowniczych dolin, w których natura harmonijnie współgra z dziedzictwem historycznym. Oto najciekawsze szlaki, które warto przejść.

ZOBACZ NAJPIEKNIESZE SZLAKI TURYSTYCZNE W PIENINACH

Pieniński Park Narodowy – ochrona przyrody i unikalne gatunki

Pieniński Park Narodowy to jeden z najstarszych parków narodowych w Polsce i jedno z najbardziej malowniczych miejsc w kraju. Obejmuje on Pieniny Właściwe oraz część Pienin Spiskich, chroniąc unikalny krajobraz wapiennych skał, przełomów rzecznych i bogatej roślinności. Po słowackiej stronie Dunajca znajduje się Pieniński Park Narodowy (Pieninský národný park – PIENAP), tworząc razem międzynarodowy obszar ochrony przyrody.

Historia powstania jednego z najstarszych parków narodowych w Polsce

Pieniński Park Narodowy został utworzony 1 czerwca 1932 roku i jest drugim najstarszym parkiem narodowym w Polsce (po Białowieskim Parku Narodowym). Jego powstanie było wynikiem wieloletnich działań na rzecz ochrony unikalnej przyrody Pienin, szczególnie cennych formacji skalnych oraz rzadkich gatunków roślin i zwierząt.

Inspiracją do jego utworzenia były działania prowadzone już od XIX wieku, gdy hrabia Stanisław Drohojowski podjął pierwsze kroki w kierunku ochrony przyrody w regionie. Obecnie park zajmuje powierzchnię 23,46 km², a jego symbolem jest słynna sosna reliktowa na Sokolicy, jeden z najbardziej rozpoznawalnych elementów krajobrazu Pienin.

Unikalna flora i fauna – co warto wiedzieć?

Pieniński Park Narodowy słynie z bogactwa flory i fauny, które w dużej mierze zawdzięcza swojemu wapiennemu podłożu oraz unikalnemu mikroklimatowi. Występuje tu wiele gatunków endemicznych i reliktowych, które nie są spotykane w innych częściach Polski.

🌿 Unikalna flora
✅ Sosna reliktowa – najbardziej znana rośnie na Sokolicy i liczy ponad 500 lat.
✅ Rojnik pieniński – roślina endemiczna, występująca wyłącznie w Pieninach.
✅ Złocień Zawadzkiego – jeden z symboli regionu.
✅ Bogata roślinność łąkowa – na pienińskich halach rośnie wiele gatunków storczyków i goryczek.

🦅 Unikalna fauna
✅ Orzeł przedni – największy drapieżnik Pienin, choć trudny do zaobserwowania.
✅ Rzadkie gatunki motyli – Pieniny są domem dla ponad 100 gatunków motyli dziennych, w tym niektórych bardzo rzadkich.
✅ Puchacz i sowa uszata – mieszkańcy leśnych partii Pienin.
✅ Nietoperze – w wapiennych jaskiniach Pienin zimują rzadkie gatunki nietoperzy, m.in. nocek duży i podkowiec mały.

Zasady ochrony przyrody i szlaki dostępne dla turystów

Pieniński Park Narodowy jest obszarem chronionym, dlatego obowiązują w nim zasady mające na celu ochronę przyrody i zachowanie unikalnego ekosystemu.

📌 Najważniejsze zasady obowiązujące na terenie parku:
✅ Poruszanie się wyłącznie po wyznaczonych szlakach – ochrona rzadkich gatunków roślin i zwierząt.
✅ Zakaz zrywania roślin i zbierania owoców leśnych – wiele gatunków jest pod ścisłą ochroną.
✅ Ograniczona liczba turystów na platformach widokowych (np. na Trzech Koronach i Sokolicy).
✅ Zakaz biwakowania i palenia ognisk – w celu ochrony lasów i uniknięcia pożarów.
✅ Nie dokarmiamy dzikich zwierząt – ich naturalna dieta jest kluczowa dla przetrwania.

Jak przygotować się do wyjazdu w Pieniny?

Pieniny to niezwykle urokliwe pasmo górskie, które oferuje zarówno łatwe trasy spacerowe, jak i wymagające szlaki, dlatego odpowiednie przygotowanie do wyjazdu pozwoli w pełni cieszyć się jego atrakcjami. Warto zastanowić się nad najlepszym czasem na odwiedziny, dostępnymi opcjami noclegowymi oraz praktycznymi wskazówkami dotyczącymi szlaków i udogodnień dla turystów.

Najlepsza pora roku na odwiedziny Pienin

Każda pora roku oferuje inne wrażenia, dlatego warto dostosować termin wyjazdu do własnych oczekiwań i planów.

🌿 Wiosna (kwiecień – czerwiec)

• Idealna dla miłośników przyrody – kwitnące łąki, soczysta zieleń lasów.
• Mniejsza liczba turystów na szlakach niż w sezonie letnim.
• Może być chłodno, zwłaszcza w wyższych partiach gór.

☀️ Lato (czerwiec – wrzesień)

• Najlepszy czas na aktywną turystykę – dni są długie, a pogoda stabilna.
• Najwięcej turystów – w sezonie letnim Pieniny cieszą się ogromną popularnością.
• Możliwość skorzystania ze spływu Dunajcem, wypożyczalni rowerów i kajaków.

🍂 Jesień (wrzesień – listopad)

• Doskonały czas dla fotografów krajobrazowych – złote liście, mgły nad Dunajcem.
• Pogoda często stabilna, a widoczność bardzo dobra.
• Mniejszy ruch turystyczny, co pozwala w pełni cieszyć się spokojem gór.

❄️ Zima (grudzień – marzec)

• Najlepszy okres dla osób, które szukają ciszy i spokoju.
• Możliwość uprawiania narciarstwa biegowego i skiturowego w Małych Pieninach.
• Warunki na szlakach mogą być trudniejsze, niektóre trasy mogą być oblodzone.

Opcje noclegowe – gdzie się zatrzymać?

Pieniny oferują szeroki wybór miejsc noclegowych – od górskich schronisk po komfortowe pensjonaty i gospodarstwa agroturystyczne.

🏡 Schroniska górskie – idealne dla miłośników wędrówek

• Schronisko Trzy Korony (Sromowce Niżne) – doskonała baza wypadowa na Trzy Korony i Sokolicę.
• Schronisko pod Durbaszką – położone w Małych Pieninach, świetne na dłuższe wędrówki.
• Chata Pieniny – po słowackiej stronie Dunajca, klimatyczne miejsce w pobliżu Czerwonego Klasztoru.

🏨 Pensjonaty i hotele – dla turystów szukających komfortu

• Krościenko nad Dunajcem, Szczawnica i Sromowce Niżne oferują wiele pensjonatów o różnym standardzie.
• Uzdrowisko Szczawnica – możliwość skorzystania z wód mineralnych i zabiegów relaksacyjnych.
• Pensjonaty nad Dunajcem – świetna baza dla osób planujących spływ lub piesze wycieczki.

🏡 Agroturystyka i domki – świetne dla rodzin i osób ceniących spokój

• Gospodarstwa agroturystyczne w Jaworkach, Grywałdzie i Czorsztynie – blisko natury, z lokalnym klimatem.
• Drewniane domki w Pieninach – idealne na wyjazdy z rodziną lub grupą przyjaciół.

Przydatne informacje dla turystów

🚶‍♂️ Szlaki o różnym stopniu trudności

• Łatwe szlaki dla rodzin z dziećmi:
  ✅ Pienińska Droga – malownicza trasa pieszo-rowerowa wzdłuż Dunajca.
  ✅ Trasa do Schroniska Trzy Korony – krótka i przyjemna wycieczka.

• Średnio wymagające trasy:
  ✅ Szlak na Trzy Korony – jedna z najpopularniejszych tras, umiarkowane podejście.
  ✅ Szlak na Sokolicę – krótsza trasa, ale z wymagającym podejściem.

• Trasy dla zaawansowanych turystów:
  ✅ Wysoka w Małych Pieninach – najwyższy szczyt pasma, dłuższa wędrówka z pięknymi widokami.
  ✅ Granią Pienin – całodzienna trasa łącząca kilka szczytów (Trzy Korony, Sokolica, Zamkowa Góra).

📌 Dostępność dla rodzin z dziećmi

• Pieniny to doskonałe góry dla rodzin – łagodne trasy, piękne widoki i atrakcje takie jak spływ Dunajcem.
• Na niektóre szczyty (np. Trzy Korony) warto zabrać nosidło turystyczne dla najmłodszych.
• Dla dzieci ciekawą atrakcją może być kolejka linowa na Palenicę w Szczawnicy, skąd rozciąga się piękny widok.

🎒 Co zabrać na wycieczkę?

• Wygodne buty trekkingowe – przydadzą się nawet na łatwiejszych trasach.
• Kurtka przeciwdeszczowa i cieplejsza odzież – pogoda w górach potrafi się zmieniać.
• Mapa Pienin lub aplikacja z mapami offline (np. Mapy.cz, Locus Map).
• Prowiant i woda – w schroniskach można kupić posiłek, ale warto mieć coś na trasę.
• Latarka czołówka – przydatna, jeśli wędrówka się wydłuży.
• Gotówka – nie wszystkie schroniska i wypożyczalnie akceptują karty płatnicze.

ZOBACZ RÓWNIEŻ

Najpiękniejsze miejsca w Beskidzie Sądeckim 

Najpiękniejsze miejsca w Rumunii